Uitlegparty: 4K is meer dan je woonkamer aan kan

De nieuwe resolutie 4K, vier keer beter dan de huidige 1080p high definition tv-schermen, is al op de markt. Met een prijskaartje van 29 duizend euro is de UltraHD televisie van Samsung echter nog niet weggelegd voor het grote publiek. 4K tv's zullen wel goedkoper worden de komende jaren, maar belangrijker wellicht is of de hogere resolutie wel echt meerwaarde biedt voor je kijkplezier.

Thuis voor de buis

Voor een videofiel is elke opwaardering van de beeldkwaliteit een reden om iets nieuws aan te schaffen. De 4K televisies zullen bij die doelgroep vast goed aanslaan. De rest, die een paar jaar geleden een hd flat screen heeft gekocht, de komst van 3D wijselijk heeft overgeslagen en niet per se in de rij staat voor een smart tv, is mogelijk wel toe aan nog mooier scherm.

Sony, LG en Panasonic pakten daarom flink uit onlangs op de Consumer Electronics Show in Las Vegas. Een diagonaal van meer dan 80 inch was daar eerder regel dan uitzondering. Dat was niet zonder reden. Je hebt een grote diagonaal en een lange kijkafstand nodig om het verschil in resolutie te zien tussen de huidige Full HD schermen en 4K.

Homecinema-enthousiasteling Carlton Bale maakte een handige grafiek waarin duidelijk te zien is bij welke grootte en afstand welke resolutie ideaal is.

Om echt alles uit de 4K resolutie te halen, lees in staat zijn de hogere resolutie ook daadwerkelijk te kunnen zien, dan heb je bij een gemiddelde kijkafstand van 2,5 meter al snel een joekel van een scherm nodig van meer dan 120 inch. Volgens de Consumentenbond is de ideale kijkafstand echter drie keer de schermdiagonaal. Voor een scherm van 120 inch, zo'n 3 meter, zou dat neerkomen op een kijkafstand van 9 meter. Eh, hoe lang of breed is jouw woonkamer?

Rekening houdend met de grootte van televisies en van gemiddelde kamerafmetingen is 1080p dus prima. Voor nu, maar ook voor later. Kijkafstand en schermgrootte zijn met Full HD namelijk nog goed te combineren. 4K mag dan het nieuwste van het nieuwste zijn: de doorsnee consument heeft er simpelweg het huis niet voor.

Het lijkt erop dat televisiefabrikanten met iets nieuws op de proppen moesten komen om consumenten te overtuigen een nieuw scherm aan te schaffen. Het hele 3D tv hoofdstuk heeft ook al niet de impact gehad die bijvoorbeeld Samsung had gehoopt. 4K zou zomaar de volgende flop kunnen worden.

Beter in de bios?

Hoewel de meerwaarde van 4K in de huiskamer niet relevant te noemen is, lijken bioscoopschermen met hun afmeting juist een ideale kandidaat voor 4K. Toch valt dat wel mee volgens Kees Ostendorf, filmprogrammeerder bij Pathé. "De impact van 4K voor de normale bioscoopbezoeker is gering. Sommige kijkers merken niet eens de overstap naar digitale projectie."

Nederland is een van de eerste landen die volledig is overgestapt op digitale projectie. Sinds 2011 zijn er al bioscopen in Nederland die gereed zijn voor 4K. Pathé heeft in totaal 21 theaters. Maar liefst 19 daarvan hebben minstens één zaal die klaar is voor 4K. Maar de bioscoopketen loopt niet echt te koop met de betere resolutie. "Het aanbod van films die geschoten zijn in 4K is op dit moment nog gering. Momenteel zijn er een paar grote titels die in 4K worden vertoond, zoals Django Unchained, Lincoln en Skyfall. We adverteren hier niet echt mee omdat de normale bioscoopbezoeker het verschil tussen 4K en 2K bijna niet ziet", aldus Ostendorf.

Bij Pathé wordt er vooral gekeken naar het publiek dat een film gaat trekken. Voor blockbusters als Django wordt vaak de grootste zaal gebruikt in de bioscoop. "We kijken naar de verwachting van bezoekers voor een film. Zo beslissen we welke film in welke zaal draait. De films die momenteel geschikt zijn voor 4K-projectie zijn vaak ook de films die een groter publiek trekken. In onze grootste zalen is al 4K projectie aanwezig, dus dat komt goed uit."

Toch geeft Ostendorf aan dat de upgrade naar 4K zeker geen slechte evolutie is. "Elke stap die we kunnen zetten naar betere beeldkwaliteit is een stap in de goede richting. Ontwikkeling in de filmindustrie blijft nodig en misschien is 4K wel de stap naar iets veel beters." Later dit jaar zijn Oblivion met Tom Cruise en After Earth met Will Smith te zien in 4K. Meer titels kan je vinden op de site van Sony Digital Cinema. De verwachting is dat het aanbod in de toekomst zal groeien.