Joi Ito (Creative Commons): 'We willen overbodig worden'

Joi Ito is de directeur van Creative Commons. Toen hij drie jaar oud was, verhuisde hij uit Japan en groeide hij op in de Verenigde Staten. Toen hij iets ouder was, raakte hij goed bevriend met Timothy Leary, de bekendste lsd-gebruiker van de wereld. Hij werd dj, studeerde natuurkunde en verkocht verschillende bedrijven. Als angel investeerde hij in Flickr, Twitter, Dopplr, Last.fm en andere succesvolle bedrijven. Vandaag de dag is hij nog steeds investeerder en de CEO van de Creative Commons.

Zelf noemt hij Creative Commons de juridische laag van het internet: 'Wij willen ervoor zorgen dat iedereen dingen kan maken zonder zich zorgen te maken over auteursrecht.' Inmiddels zijn er ruim 400 miljoen documenten met een Creative Commons-licentie.

Bright sprak met hem in Barcelona, tijdens het Mozilla Drumbeat-evenement.

Het is moeilijk om een patroon te vinden in je carrière. Hoe komt dat?
Joi Ito: 'Ik word enthousiast van dingen maken, leren en van mensen die zich ergens voor inzetten. En tijdens mijn tijd als dj heb ik veel geleerd over hoe dingen werken. Als dj kreeg ik soms wel veertig platen per dag van mensen die wilden dat ik hun muziek draaide. In de clubs kreeg ik betaald om te draaien, maar er gebeurde nog veel meer dan dat. Sommige mensen stonden op de gastenlijst. Op de straathoek werden drugs gedeald en mijn muziek had invloed op de verkochte drank. Dj-en is veel meer dan alleen muziek maken, je bent deel van een groot netwerk waar veel mensen en machten bij zijn betrokken. En dat interesseerde mij. En nog steeds. Als ik enthousiast word van dingen, dan ga ik ervoor.'

Je woont nu in Dubai, wat als een vreemde plek klinkt voor iemand die zich bezighoudt licenties.
'Creative Commons is zeer actief in het Midden-Oosten. We doen hier veel succesvolle projecten en het is belangrijk om ook hier ons werk te doen. De Arabische- en moslimwereld zijn plekken waar ik niet bekend mee was. Ik verplaats mij heel erg bewust uit de comfort zone. Zo kan ik dingen blijven leren, en ontwikkel ik mijn ideeën verder.'

Voor artiesten is er veel veranderd in de laatste paar jaar. Wat voor een rol speelt Creative Commons in dit ecosysteem?
'Wij zijn een belangrijke laag van het internet. Net zoals je 'de internet-laag' en de 'web-laag' hebt, zijn wij de juridische laag. Ons doel is om advocaten overbodig te maken als het om content gaat. Wij willen dat mensen dingen kunnen maken zonder zich zorgen te hoeven maken over copyright. En omdat het internet ook in een snel tempo verandert, veranderen wij ook mee. Net als bij veel Japanse bedrijven proberen wij de organisatie zo in te richten dat de leden vaak meer invloed hebben dan de aandeelhouders. Dat maakt ons sterk en helpt ons om ons doel te bereiken. In een ideale wereld zouden we overbodig zijn, daar zouden overheden dit soort dingen faciliteren, maar zover zijn we nog niet.'

Niet iedereen is blij met de Creative Commons. Wie zijn jullie grootste vijanden?
'Naast lobbyisten van sommige copyright-organisaties en platenlabels vormen Creative Commons-klonen het grootste gevaar. Wij proberen met de hele gemeenschap een standaard te zijn voor de manier waarop artiesten met rechten om kunnen gaan. Ironisch genoeg zijn er andere partijen die hetzelfde proberen te doen. Dat werkt niet. Er is geen ruimte voor vijf verschillende vrije licenties. Maar het is een interessante discussie waar wij veel mee bezig zijn op dit moment. Gelukkig zijn er ook veel goede ontwikkelingen. Zoals het feit dat er zelfs bij de RIAA, de Amerikaanse Buma, mensen zijn die Creative Commons goedkeuren. Maar er is nog veel werk te doen.'

Wat zijn dingen die we nog moeten oplossen?
'Ik geloof dat overheden voor een deel kapot zijn. Zelfs op plaatsen waar er democratie is, geloof ik dat we nog veel meer kunnen doen om betere beslissingen te nemen op overheidsniveau. Mensen moeten zich bewuster worden van de macht die zij hebben om dingen te veranderen. Wij moeten samen een systeem maken dat zo is ingericht dat we beter beslissingen kunnen maken. Dat staat hoog op mijn lijst van dingen die ik wil verbeteren in de wereld.'