'Van miljardenboete Google zien we nauwelijks iets terug'

Na zeven jaar onderzoek is de Europese Commisie eruit: Google trekt de zoekresultaten van zijn eigen Google Shopping voor op die van concurrenten. Op die manier misbruikt de internetgigant zijn machtspositie, zo stelt Eurocommissaris Margrethe Vestager (Mededinging) vandaag.

Google zegt in een schriftelijke reactie dat het overweegt om in beroep te gaan tegen de beslissing. "Als we dan over tien jaar een uitspraak hebben dan mogen we blij zijn", zegt advocaat Wouter Dammers van Lawfox. Dammers is gespecialiseerd in Europees IT-recht.

Gerecht van Europees Hof

Als Google besluit om de boete aan te vechten, dan komt de zaak terecht bij het Europees Hof. Net als in Nederland is er in Europa ook een gerechtelijke macht (Europees Hof) die de wetgevende macht (Europese Commissie) controleert.

Zaken bij het Europees Hof duren vaak jaren.

2,4 miljard

Als Google de boete uiteindelijk betaalt, dan gaat het bedrag naar de Europese schatkist. Dat is dus 2,4 miljard minder te betalen door de Europese belastingbetaler, aldus de Commissie. "Daar merk je als consument alleen weinig van, hooguit hebben we een kleine meevaller die tijdens Prinsjesdag wordt gepresenteerd", aldus Dammers.

De Commissie stelt ook dat mensen die hebben geleden onder het machtsmisbruik van Google recht hebben op een vergoeding. Daar zou vergelijkingswebsite Beslist.nl gebruik van kunnen maken: ceo Kees Verpalen zei dat hij meer dan de helft van zijn bezoekers is kwijtgeraakt door Google Shopping.

Om die vergoeding te krijgen zullen bedrijven wel zelf een zaak moeten aanspannen tegen Google. 

Nieuwe situatie en markt

"Er lijkt een soort groeiend ongenoegen te zijn over deze grote Amerikaanse bedrijven", zegt Anna Gerbrandy, hoogleraar mededingingsrecht aan de Universiteit Utrecht.​ "De roep om op te treden tegen bedrijven als Amazon, Apple en Google is de laatste tijd groter geworden. En met het Europese mededingingsrecht kun je het gedrag van deze monopolisten aanpakken."​

Gerbrandy gaat deze mededingingszaak gebruiken in haar lessen: "Het Europese mededingingsrecht gaat al meer dan zestig jaar mee, en het wordt nu op een nieuwe situatie en een nieuwe markt toegepast. Dat maakt deze zaak bijzonder, afgezien van de recordboete."

Is een boete zinnig?

De boete van 2,4 miljard euro heeft Google in twee maanden terugverdiend. Is zo'n boete dan wel zinnig? "Dat punt wordt altijd gemaakt", zegt Gerbrandy. "Maar het gaat om veel meer dan alleen een boete. Google moet van de Europese Commissie stoppen met deze activiteiten en heeft waarschijnlijk ook last alle negatieve publiciteit." Ook kan de boete een afschrikwekkende werking hebben.

Volgens Dammers is deze boete 'nog maar het begin': er lopen nog twee andere onderzoeken naar vermeend machtsmisbruik door Google.