Special: The Social Network

27 oktober 2010 om 20:18

Laatste update: 29 april 2018 om 02:58

Erwin van der Zande
hoofdredacteur

De ontstaansgeschiedenis van Facebook heeft alles in zich waar Hollywood van smult: wraak, verraad, succes, nijd en seks.

Let op: dit artikel bevat spoilers.

Donderdag gaat The Social Network in premiere, het gedramatiseerde verhaal over het ontstaan van Facebook, het grootste sociale netwerk ter wereld met inmiddels een half miljard gebruikers. En zoals de film en het verfilmde boek al stellen: zoveel vrienden krijg je niet zonder een paar vijanden te maken.

De geschiedenis van Facebook, dat in februari 2004 van start ging op de campus van Harvard, heeft alles in zich waar Hollywood van smult: wraak, verraad, succes, nijd en seks. Het boek van Ben Mezrich, oorspronkelijk The Accidental Billionaires geheten en in de Nederlandse vertaling simpelweg Facebook, wist ondanks die dankbare ingrediënten niet te imponeren.

Dat doet The Social Network wel, dankzij een sterk screenplay van Aaron Sorkin en de knappe regie van David Fincher. De sportslippers van Zuckerberg staan in scherp contrast met de statuur van Harvard. Zuckerberg, een begaafde maar arrogante geek van joodse komaf, botst mooi met de Winklevoss broers, de boomlange tweeling uit een rijke oudgeldfamilie die in het Olympische roeiteam zitten en bij de belangrijkste studentenvereniging horen. Zij menen dat Zuckerberg het idee voor Facebook, of The Facebook zoals de site aanvankelijk heette, van hen heeft gestolen. Het switchen tussen de voorgeschiedenis van Facebook en de juridische conflicten naderhand tussen de hoofdrolspelers werkt goed. De spanning wordt knap opgebouwd, zelfs als je de geschiedenis al kent.

Eigenlijk gaat de film niet zozeer over Facebook alswel over Mark Zuckerberg. Ik heb altijd een slecht gevoel gehad bij Facebook, omdat ik zijn bedenker niet vertrouw. De Zuckerberg in de film, gespeeld door Jesse Eisenberg, nuanceert dat plaatje. Een beetje. 'You’re not an asshole Mark, you’re just trying too hard to be one', aldus een van de personages in de film.

Boven de sleutelfiguren: Mark Zuckerberg, Eduardo Saverin en Sean Parker. Onder hun vertolkers: Jesse Eisenberg, Andrew Garfield en Justin Timberlake.

Belangrijk om te weten echter is dat Zuckerberg niet heeft meegewerkt aan het boek en de film. Het verhaal komt een belangrijk deel bij Eduardo Saverin vandaan, die Facebook samen met Zuckerberg heeft opgezet. In de film wordt hij neergezet als het belangrijkste slachtoffer, naar hem is het verraad van Zuckerberg, die iedereen ijskoud aan de kant zet die een bedreiging vormt voor zijn kindje Facebook, het grootst. Terwijl Saverin in werkelijkheid wel degelijk spelden heeft laten vallen. Nog zoiets: Zuckerberg heeft in tegenstelling tot wat de film vertelt al een tijd een vaste vriendin.

Maar laat de feiten een goed verhaal niet in de weg staan. Want dat vertelt The Social Network. Naast gemengde gevoelens over Zuckerberg verliet ik de zaal na de film ook met veel drang. Drang om iets nieuws te verzinnen, op te zetten en uit te bouwen. Dat is niet alleen knap van de regisseur, het verhaal heeft ook momentum. Het succesverhaal van Facebook is onlosmakelijk verbonden met de tijdgeest. Was Wall Street dé film over de jaren tachtig en Trainspotting misschien van de nineties, dan is The Social Network die van de jaren nul. The geek shall inherit the world.