Black Friday rukt op in Nederland, maar nep-kortingen ook
Ook veel Nederlandse webwinkels spelen in op koopfestijn Black Friday dat in Amerika tot chaotische taferelen leidt. Maar sommige aanbieden lijken mooier dan ze echt zijn.
De tijd lijkt er rijp voor: uit onderzoek van Motivaction blijkt dat ongeveer twee derde van de Nederlanders inmiddels op de hoogte is van het bestaan van Black Friday. Bij mensen onder de 55 loopt dit zelfs op tot 75 procent. Tegelijkertijd zegt maar gemiddeld 18 procent van de mensen daadwerkelijk van plan te zijn iets te kopen. Vorig jaar lag dat percentage nog een stuk lager, op zeven procent. Er is dus nog een wereld te winnen voor winkeliers en goede aanbiedingen kunnen daar zeker bij helpen.
Valt er eigenlijk wel zo veel te halen? In het onderzoek van Motivaction geeft driekwart van de ondervraagden aan niet erg onder de indruk te zijn van de aanbiedingen. Daar zouden ze wel eens gelijk in kunnen hebben. Uit onderzoek van RTL Z blijkt dat aanbiedingen in webwinkels regelmatig mooier worden voorgedaan dan ze in werkelijkheid zijn. Veel kortingen worden gegeven op de 'adviesprijs', die na onderzoek door geen enkele andere winkelier blijkt te worden gevraagd. Andere winkeliers presenteren producten als aanbiedingen, terwijl de aanbiedingsprijs dezelfde is, of zelfs nog hoger ligt dan die door de meeste andere winkels gevraagd wordt.
Nepaanbiedingen
De webshop badkamerwinkel.nl verkoopt bijvoorbeeld deze kraan van Wiesbaden. Speciaal voor Black Friday afgeprijsd, als we de website moeten geloven, van 387 euro naar 229 euro. Een koopje! Helaas blijkt na een klein rondje googlen dat de aanbieding een stuk minder mooi is dan hij lijkt. 229 Euro blijkt de gangbare prijs voor deze kraan, en hij kan zelfs nog een stuk goedkoper. Voor een hoop andere artikelen van de webshop geldt hetzelfde.
Of neem deze aanbieding van Bol.com. Een telefoon van Huawei. Adviesprijs op 22 november volgens Bol.com: 249 euro. De aanbiedingsprijs: 199 euro. Een speciale Black Friday-korting van 20 procent.
Maar dan, een dag later: de adviesprijs is ineens hoger geworden. Nu is de adviesprijs van dezelfde telefoon volgens Bol.com 279 euro. De aanbiedingsprijs is nog steeds 199 euro, maar de korting is ineens een stuk aantrekkelijker: 29 procent.
Aandikken
Dat aanbiedingen een beetje worden aangedikt is niet nieuw. In 2016 tikte de Autoriteit Consument en Markt al eens een aantal speelgoedzaken op de vingers, omdat verschillende geadverteerde aanbiedingen geen echte aanbiedingen bleken te zijn. De ACM wilde toen niet zeggen om welke ketens het ging.
Eerder noemde de Consumentenbond wel man en paard. Uit onderzoek van de bond in 2014 bleek dat verschillenden webwinkels, waaronder Bol.com, Fonq en Blokker, regelmatig adverteerden met 'aanbiedingen' voor producten waarvan de prijs enkele maanden daarvoor nog lager lag.
Korting moet echt korting zijn
Volgens de ACM mag je niet zomaar een willekeurige prijs hanteren als originele prijs waarop de korting geldt. De ACM zegt hierover: "Als de winkel korting geeft op een eerder gehanteerde prijs, dan moet het product ook echt kort geleden te koop zijn geweest voor die prijs." Dat wil zeggen: uiterlijk drie maanden geleden.
Geldt de korting op de adviesprijs, zoals bijvoorbeeld Bol.com doet, dan moet dat duidelijk vermeld worden. De adviesprijs is de verkoopprijs die fabrikanten adviseren te vragen. Vaak blijkt dat weinig winkeliers dat ook daadwerkelijk doen, waardoor de kortingen hoger lijken dan ze zijn.
Aanbieding of 'aanbieding'
Of de door RTL Z gevonden aanbiedingen tegen de regels zijn, is niet zeker. De gevonden prijzen zijn een momentopname en kunnen dus ooit echt zo hoog zijn geweest als de doorgestreepte van-prijs.
Dat blijkt ook uit onderzoek van het Engelse consumentenbond Which?. Daaruit blijkt dat 60 procent van de Britse aanbiedingen de rest van het jaar hetzelfde of minder kost. Saillantste voorbeeld: een stofzuiger die doorgaans rond de 190 pond kost, kostte bij een webshop ineens kortstondig 499 pond. De uiteindelijke aanbieding: van 499 pond, voor 249 pond.
De ACM kan winkelketens die zich niet aan de regels houden, beboeten. Die boete kan oplopen tot, let op, 900.000 euro per overtreding, afhankelijk van de duur en de ernst van het vergrijp. Een woordvoerder van de ACM kan zich niet herinneren dat er ooit een boete is uitgedeeld.