De smartwatch is nog steeds geen must-have

De smartwatch is één van de meest tot de verbeelding sprekende gadgets. Decennia voordat we überhaupt een idee hadden van wat een smartphone was of hoe dat er dan uit zou zien, lieten films en series ons al zien wat in principe smartwatches zijn. James Bond voorop, met horloges met ingebouwde geigerteller, cirkelzaag, elektromagneet, mini-printer voor berichten en zelfs een explosief. Zelf wilde ik al een smartwatch sinds ik Inspector Gadgets nichtje Penny er één zag dragen in de tekenfilmserie. Haar smartwatch had een laserstraal, zaklamp, nauwkeurige gps en ze kon ermee videobellen. Ook Star Trek, Knight Rider en de Jetsons lieten een toekomst zien waarin de belangrijkste computer om je pols zat, niet in je broekzak.

Inmiddels is het alweer vier jaar geleden dat de eerste succesvolle smartwatch op de markt kwam: de Pebble Smartwatch. Met e-ink-scherm was het horloge dat begin 2013 na een zeer succesvolle Kickstarter-campagne verscheen vooral geschikt voor het tonen van smartphone-notificaties, maar de toon was gezet: smartwatches zouden een ding worden.

Android Wear en Apple Watch

Ondertussen waren er hardnekkige geruchten dat Apple aan een eigen smartwatch werkte. Samsung echter ook, en het Koreaanse bedrijf zag zijn kans schoon om de eerste smartwatch te onthullen zoals we die vandaag kennen. De Galaxy Gear had een kleurenscherm met touch, kon apps draaien en had zelfs een camera in het polsbandje zitten. Heel goed was de eerste smartwatch van Samsung echter niet, en erg succesvol evenmin. Naar verluidt zijn er nog geen miljoen exemplaren van het horloge verscheept, laat staan verkocht.

Begin 2014 werd de Moto 360 aangekondigd, het eerste Android Wear-horloge en de eerste smartwatch die warm ontvangen werd. Een (bijna) rond scherm liet zaken als notificaties zien, en veel werkte met de ‘cards’-interface waar Android ook zeker in die tijd mee werkte. Toch waren de vierkante Samsung Gear Live en LG G Watch in juni 2014 de eerste Android Wear-horloges die daadwerkelijk op de markt kwamen. De Moto 360 verscheen in september 2014.

In die maand werd ook de Apple Watch eindelijk gepresenteerd. Een vierkant exemplaar met naast een touchscreen ook een draaiwieltje zoals op analoge horloges zit. Het horloge kwam pas in april 2015 op de markt, en daarmee was het speelveld van de smartwatch ongeveer zoals we dat vandaag nog steeds zien. Minus Pebble; het bedrijf ging eind 2016 op de fles en werd deels overgenomen door Fitbit.

Fitnesstracker of smartwatch?

Die maker van fitnessgadgets vormt een mooi bruggetje, want fitness is dé functie die alle makers van smartwatches in eerste instantie over het hoofd hebben gezien. De tweede Apple Watch ziet er precies hetzelfde uit als de eerste, maar is waterdicht voor bij het zwemmen, heeft GPS om je hardloop- en fietsroutes en prestaties beter bij te houden en heeft een uitgebreidere fitness-app.

Apple gooide besturingssysteem WatchOS ook al redelijk grondig om toen na een paar maanden bleek dat mensen hun horloge in de praktijk ook anders gebruikten dan Apple voor zich had gezien. Zo kreeg de knop op de zijkant van het horloge een andere functie, en geeft die nu een overzicht van de meest recente apps waar het eerst een weinig gebruikte manier was om berichten naar je favoriete contacten te sturen.

En ook het deze week verschenen Android Wear 2.0 zet veel meer in op fitness. Vlaggenschip-model LG Watch Sport heeft ook GPS en zelfs een eigen 4G-verbinding, voor muziekstreaming zonder gekoppelde smartwatch tijdens het sporten. En ook Android Wear 2.0 heeft veel uitgebreidere sportfuncties voor meer sporten.

Zo vormt fitness het selling point om gebruikers zover te krijgen een smartwatch aan te schaffen. Want als je er eenmaal eentje hebt is het ontvangen van berichten op je pols erg handig, maar voordat je een smartwatch koopt lijkt het nog steeds een redelijk doelloos apparaat, dat weinig doet wat je smartphone niet ook al kan.

Geen misselijke cijfers

Het succes van fitness en met name van Fitbit is terug te zien in de verkoopcijfers van smartwatches. Deze week publiceerde marktonderzoeker Canalys een analyse van de smartwatchmarkt. Conclusie: er is eigenlijk geen echte smartwatchmarkt.

Apple heeft met zijn Apple Watch 49 procent van de smartphoneverkopen in handen. Fitbit komt met 17 procent op de tweede plaats, en dat zijn toch echt eerder fitnesstrackers dan smartwatches. Samsung staat met een marktaandeel van 15 procent op de derde plaats, en een vierde plaats is er eigenlijk niet.

De rest, waaronder alle Android Wear-horloges, staan ongespecificeerd onder onder het kopje ‘overig’, samen goed voor 19 procent van de markt. Motorola zei eind 2016 dat het de komende tijd geen Android Wear-horloges zou gaan maken, omdat er te weinig vraag meer naar is. En Samsung is voor zijn Gear S2 en recente Gear S3 overgestapt op zijn eigen besturingssysteem Tizen.

Hoewel Android Wear 2.0 een hoop welkome vernieuwingen biedt, zit er al met al niet echt een functie bij waar mensen die eerst niet te paaien waren nu wel voor in de rij gaan staan. Bovendien komen de nieuwe LG Watch Style en Sport voorlopig niet in Nederland op de markt. Daarmee is het Android Wear-aanbod vooralsnog hetzelfde als de afgelopen maanden.

Apple verkocht ondertussen een recordaantal Apple Watches in het vierde kwartaal van 2016, met volgens marktonderzoekder Canalys ruim zo’n 6 miljoen verscheepte exemplaren in drie maanden tijd. Tijdens de presentatie van de tweede Apple Watch in september 2016 zei Tim Cook al dat Apple als het op omzet aankomt de tweede horlogemaker ter wereld is; het moet alleen Rolex boven zich dulden.

Daarmee is de Apple Watch niet het succes dat de iPhone was, maar een flop is het evenmin. Bedenk bijvoorbeeld dat Apple volgens Canalys in het vierde kwartaal van 2016 een omzet draaide van 2,6 miljard dollar, bijna 80 procent van de omzet van de hele smartwatch-markt. Ter vergelijking: dat is meer dan de omzet van de hele mobiele tak van Sony in hetzelfde kwartaal, of bijna vier keer de omzet van Twitter.

Een Apple Watch-markt

Er is dus eigenlijk helemaal geen sprake van echte smartwatchmarkt. Er is een markt voor Apple Watches, Fitbits en Samsung Gear-horloges. Apple biedt voor iPhone-gebruikers simpelweg de beste oplossing en speelt al met al toch het beste in op het mode-aspect van een horloge. En Samsung heeft met zijn Gear S2 en S3 simpelweg de fijnste en best uitgewerkte smartwatch die zowel met Android als iOS werkt. Wie minder diep in de buidel wil tasten en vooral om fitness geeft komt automatisch bij Fitbit uit.

Die kaarten lijken geschud voor de smartwatchmarkt en mensen lijken vooral horloges voor bij hun smartphone te kiezen, en uit te komen bij de grootste smartphonemakers: Apple en Samsung. En de innovaties op hardware-gebied maken niet dat er snel een veel betere smartwatch op zal staan. Want na een paar jaar smartwatch hebben we eigenlijk nog steeds behoefte aan een apparaat dat bijna alles kan dat onze smartphone ook kan, snel, in een iets kleinere verpakking dan nu en met een batterij die langer dan een dag of twee meegaat.

Tot die tijd blijft een smartwatch meer iets voor de niche dan voor de massa. Een redelijk prijzig verlengstuk van de smartphone dat maar voor een deel van die gigantische groep smartphonegebruikers interessant is. Ooit smelten beide apparaten vast op een boeiende manier samen, maar voorlopig nog niet.

Ben jij van plan een nieuwe smartwatch te kopen? Doe mee aan onze Twitter-poll

De #smartwatch is nog niet het verwachte verkoopsucces: https://t.co/xYZ3Mu4OkB
Ben jij van plan zo'n slim horloge te kopen? #wearables

— Bright (@Bright) February 14, 2017