Uitlegparty: Blackberry 10

1 februari 2013 om 07:53

Laatste update: 28 april 2018 om 13:32

Tonie van Ringelestijn
Eindredacteur

Blackberry 10 moet het telefoonmerk nieuw leven inblazen. Heeft BB10 kans van slagen of is het gedoemd te mislukken?

Het merk Blackberry verloor de laatste jaren snel zijn glans. De toestellen waren weinig vernieuwend, de software zag er antiek uit en werkte ongebruiksvriendelijk. Tot overmaat van ramp werden de Blackberry-servers ook nog regelmatig getroffen door storingen. BB-gebruikers konden hierdoor in het najaar van 2011 zelfs een paar dagen lang niet chatten of surfen. De frustratie was groot en het verval, dat al was ingezet door iPhone en Android, kwam in een stroomversnelling. Blackberry's marktaandeel stortte in.

Intussen werkte het Canadese RIM afgelopen twee jaar hard aan een nieuw besturingssysteem, gebaseerd op het overgenomen QNX. Het resultaat is Blackberry 10, dat woensdag officieel werd gepresenteerd, samen met de eerste twee toestellen, de Z10 en de Q10. De eerste is een iPhone-rivaal met alleen een 4,3 inch touchscreen, de tweede een meer ouderwets ogende Blackberry met qwerty-toetsen, voor wie geen afscheids kan nemen van het bekende Blackberry-toetsenbordje. De Z10 is vanaf begin maart in Nederland te koop, maar de prijs is nog niet bekend. Vooral de Z10 ziet er degelijk uit en de specs zijn ok, hoewel het toestel ook in niets beter is dan de concurrentie.

Kip-ei
Maar veel belangrijker dan de hardware is het Blackberry 10-systeem. Als BB10 mislukt, dan lijkt er geen toekomst meer voor Blackberry naast iOS, Android en Windows Phone. Blackberry 10 heeft een paar bijzonderheden, maar de grote vraag is of consumenten die wel belangrijk genoeg zullen vinden. Want het app-aanbod is uiteraard nog klein, helemaal in Nederland, en kwalitatief hebben de BB10-apps ook nog een inhaalslag te maken, omdat ze meestal niet speciaal voor het systeem zijn ontwikkeld.

Maar zo ontstaat een kip-ei-probleem: de toestellen verkopen slecht vanwege de geringe apps en ontwikkelaars maken geen BB10-apps vanwege het lage aantal toestellen dat ermee werkt.

Flow?
Blackberry hoopt uit die impasse te komen door het systeem neer te zetten als ‘efficienter’ dan de rest. RIM, dat zichzelf voortaan ook Blackberry noemt, legt nadruk op de ‘flow’ die BB10 zou hebben. Daarmee doelt het om het switchen tussen schermen en functies met allerlei vingerbewegingen. In zekere zin is BB10 een soort hybride tussen iOS en Android, maar dan zonder hardwarematige thuisknop onder het touchscreen. De gehele bediening gaat op het touchscreen.

BB10 werkt met een aantal standaardgebaren. Van onder naar boven minimaliseert een app en brengt je terug naar een thuisscherm met geopende apps, die ook kleine widgets kunnen weergeven. Van boven naar beneden open je de opties per app. Een swipe naar links schakelt tussen de verschillende homescreens. Links is de Blackberry Hub een app waar al je communicatie-updates binnenkomen, van BBM-chats tot mails of sms’jes. Het andere thuisscherm bevat de laatste acht geopende apps, en daarna de lijst met alle apps.

Bijzonder is de swipe waarmee je even snel in je Blackberry Hub kan spieken, bijvoorbeeld als je ziet aan het knipperende led’je (ook typisch Blackberry) dat je een nieuw bericht hebt. Dat gaat met een veegbeweging omhoog en dan naar rechts. De gevaren vergen wel wat gewenning. Vooral het ‘peeken’ in de Blackberry Hub lijkt bijzonder, maar zo’n overzicht van notificaties hebben de andere systemen ook. En de Blackberry Hub en veel andere elementen van het systeem ogen nu niet bepaald modern. Wat dat betreft ziet Windows Phone er nog mooier uit. Ook is het maximum van acht geopende apps een beetje magertjes. Hierdoor kan het vaker meer tijd kosten om een app op te starten dan bij andere mobiele OS’en.

Blackberry 10 is best aardig bedacht, maar er is nog veel ruimte voor verbetering. Een veel gehoorde reactie van de eerste testgebruikers is dat het systeem soms nog een beetje hapert, met name als er veel zware apps tegelijk worden geopend. Dat is natuurlijk niet goed als de maker ervan spreekt van een ‘flow’. Mogelijk weet Blackberry nog softwareverbeteringen te maken de komende tijd om alles vloeiender te laten verlopen. Maar het maakt geen goede indruk, nu de eerste BB10-toestellen al over een paar dagen in de Britse winkels liggen.

Woorden schuiven
Blackberry stond bekend om zijn goede toetsenbordjes en probeert daar nu ook met zijn nieuwe virtuele toetsenbord een slag te slaan. Dat lijkt beter gelukt dan die interfacegebaren. Het virtuele toetsenbordje geeft namelijk suggesties van woorden die boven letters verschijnen en die met een veeg met de duim in je tekst zijn te schuiven. Dat kan tijd schelen bij het touchtypen.

Ook zonder een eerste letter te hebben ingevoerd, raadt het systeem al wat je volgende woorden kunnen zijn. Na ‘waar’ verschijnt ‘ben’ en daarna ‘je’. Dit lijkt een pluspuntje van BB10 te worden, maar niet eentje om doorslaggevend te zijn voor de keuze van een telefoon. Bovendien werken de concurrenten ook continu aan verbeteringen van hun virtuele toetsenborden en heeft Android wat dit betreft nog meer opties.

Zakelijke modus
Blackberry’s waren voorheen populair onder bedrijven en ook op dat vlak hoopt het bedrijf weer aantrekkelijk te worden. Blackberry Balance laat de gebruiker switchen tussen een privémodus en een zakelijke modus. Die laatste biedt versleuteling van bedrijfsgevoelige gegevens, die ook op afstand zijn te wissen. Systeembeheerders zouden ook apps kunnen aanbieden op toestellen van medewerkers. Jaren geleden had Blackberry voordelen op gebied van beveiliging, maar tegenwoordig is dat ook met IOS en Android op te lossen. De grote trend in de zakelijke IT is juist dat medewerkers hun eigen toestellen moeten kunnen gebruiken en dus is er voor organisaties steeds minder reden om al het personeel een Blackberry te geven.

Blackberry 10 heeft nog tal van kleine functies. Zo neemt de camera standaard meer beelden op rond het fotograferen zodat je het beste shot kan kiezen. En kan je met Blackberry Messenger straks ook videobellen. Maar dat is niet uniek na Apple’s Facetime, Skype en Google+ Hangouts.

Gebrek aan apps
Afgezien van de weinig indrukwekkende interface en gebrek aan echte doorslaggevende vernieuwingen heeft BB10 een groot app-probleem. Er zijn weliswaar 70 duizend apps beschikbaar in de Blackberry World-appstore, wat een aardig aantal lijkt. Maar het is nog altijd maar 10 procent van het aanbod bij Apple en Android. Bovendien zijn die apps kwalitatief gezien waarschijnlijk beter omdat veel van de Blackberry-apps nog geporte versies van andere apps zijn. En Nederlandse apps voor Blackberry 10 zijn nog helemaal schaars.

Zoals gezegd, het is sterk de vraag of er genoeg apps worden ontwikkeld voor Blackberry 10. Het zal nooit de eerste of de tweede keuze zijn voor een ontwikkelaar en dus moet Blackberry de strijd aan met Windows Phone om plek drie. Daarbij heeft Microsoft op lange termijn het voordeel heeft van de samenwerking van Windows Phone en Windows 8.

Zelfde lot als Palm?
Is er voor Blackberry plaats als de nummer 4 van de smartphonewereld? Dat is allerminst zeker, gezien het geringe succes van Windows Phone, dat op zich ook een prima systeem is. Waarom zou je voor Blackberry kiezen? Mensen die liefst met qwerty-toetsen typen hebben er straks met de Q10 een goede smartphone bij. De Z10 ziet er ook niet slecht uit, maar hij is waarschijnlijk niet goed genoeg om veel mensen uit het iOS- of Android-kamp te lokken. Blackberry-gebruikers die in 2011 getroffen werden door de dagenlage storing zullen ook niet snel terugkeren.<< />>

Wat gaat Blackberry dan redden? Het bedrijf heeft nog een plan B. Dat is het licenseren van BB10 aan andere smartphonefabrikanten. De telecomsector zou niet gebaat zijn bij een duopolie van Apple en Google, maar ook Windows Phone krijgt als alternatief weinig voet aan de grond. Reus Samsung wil wel meer toestellen zonder Android uitbrengen, maar doet dat liever met zijn eigen alternatieve OS, Tizen. De andere Android-fabrikanten hebben het sowieso zwaar. HTC maakt daarnaast als Windows Phones en Nokia stapt ook niet snel uit het Microsoft-kamp. Wellicht komt de redding uit China. Pc-gigant Lenovo zou overwegen om iets met Blackberry te gaan doen, maar het Chinese bedrijf nuanceerde zijn uitspraken daarover vorige week alweer. Misschien is Blackberry nog iets voor de twee andere opkomende Chinese merken Huawei en ZTE.

Met alleen eigen hardware ziet de toekomst van Blackberry er niet al te rooskleurig uit. BB10 is veel beter dan het vorige Blackberry OS, maar niet superieur aan de drie andere mobiele systemen. Het app-aanbod is nog mager, helemaal in Nederland. Over een paar jaar weten we of met Blackberry hetzelfde gebeurt als met Palm na de introductie van WebOS. Ook dat was een veelbelovende poging met een nieuw smartphonesysteem, maar het wist de consument niet te overtuigen. Palm werd overgenomen door HP en daarna begraven. Er is een goede kans dat ook Blackberry uiteindelijk wordt opgeslokt.