EU-hof: schuld illegaal downloaden niet bij huisgenoot leggen
Een Duitse verdachte van illegaal downloaden kan de schuld niet zomaar bij zijn huisgenoten leggen, omdat hij een gedeelde internetverbinding gebruikt.
Dat heeft het Europese Hof van Justitie donderdag bepaald. De rechter keek naar een Duitse zaak waarin een man werd verdacht van het downloaden van een luisterboek via een peer-to-peerdienst. De man verweerde zich door te stellen dat zijn ouders ook van zijn internetverbinding gebruik maken. Daarom kon volgens hem niet hard gemaakt worden dat hij de illegale downloader was.
De Duitse rechter ging mee in dat verweer: de houder van de internetaansluiting kon niet aansprakelijk worden gesteld vanwege het Duitse grondrecht op de bescherming van het gezinsleven. Met andere woorden: de privacy van de man staat nader onderzoek in de weg. Daardoor is een dader niet met zekerheid aan te wijzen.
Zelf bewijzen
Het Europese Hof is het echter niet met de Duitse rechter eens. Het recht op privacy van de verdachte werd volgens de Europese rechter te zwaar gewogen. Daarmee is volgens de rechter het evenwicht tussen de grondrechten op privacy en het intellectuele-eigendomsrecht zoek.
Het privacyrecht zou er zo immers voor zorgen dat de eigenaar van een internetverbinding vrijwel absolute bescherming heeft voor vervolging, zolang hij maar stelt dat zijn internetverbinding wordt gedeeld.
Volgens de Europese rechter moet een verdachte daarom zelf kunnen bewijzen dat niet hij, maar een huisgenoot of familielid via zijn verbinding illegaal heeft gedownload. Daarmee wordt een mogelijk precedent geschept voor vergelijkbare gevallen. Dan wordt de eigenaar verantwoordelijk voor illegaal downloaden, als die niet kan aantonen dat een ander schuldig is. De zaak gaat door de beslissing van het Europese Hof nu terug naar de Duitse rechter.
Gevolgen voor Nederland nog klein
Hoewel de uitspraak ook gevolgen kan hebben voor Nederlandse gevallen, zijn die er tot nu toe in de praktijk nog niet geweest. In Duitsland worden individuele burgers al jaren beboet voor illegaal downloaden, in Nederland gebeurt dat vooralsnog niet.
De Nederlandse filmdistributeur Dutch Filmworks wil daar verandering in brengen. In 2017 opende de uitgever de jacht op illegale downloaders. Dat gebeurt in eerste instantie voor mensen die de film The Hitman's Bodyguard illegaal hebben gedownload. Dutch Filmworks heeft de IP-adressen van die downloaders al verzameld.
Om achter de adressen van die mensen te komen, moet de uitgever bij internetproviders zijn. Maar die willen alleen meewerken als de rechter dat verplicht. Ict-jurist Arnoud Engelfriet noemde de kans dat dat lukt vorig jaar "groot". Mocht het de uitgever inderdaad lukken, dan wil het illegale downloaders in eerste instantie laten schikken voor 150 euro. Dat is lager dan in Duitsland: daar krijgen burgers regelmatig schikkingsvoorstellen tot wel 800 euro.
De gevolgen van de uitspraak voor Nederlanders lijkt daarom vooralsnog klein. Het moet auteursrechthebbenden in ons land eerst nog lukken de rechter te overtuigen om providers te verplichten hun klantengegevens te overhandigen.