Bright 25 van 2009

18 december 2009 om 14:49

Laatste update: 29 april 2018 om 07:35

Erwin van der Zande
hoofdredacteur

De belangrijkste trends, gadgets en innovaties van het jaar.

25 :: Spotify
Start het programma, zoek een nummer en klik op play. Vrijwel zonder buffering begint de muziek te spelen. Spotify heeft het streamen van muziek naar een hoger plan getild en een serieus alternatief voor downloaden gemaakt. De bibliotheek van de dienst telt bijna zes miljoen nummers en is gratis. Voor tien euro per maand is de applicatie advertentievrij en is de geluidskwaliteit van de muziek nog beter. De gebruiker zou wel wat meer suggesties mogen krijgen. Een koppeling met Last.fm komt daar in tegemoet. Artiesten verdienen er ook nog niet veel aan; voor een miljoen plays van de track Poker Face kreeg Lady Gaga welgeteld 167 euro. Spotify had hoger in de Bright 25 gestaan als het afgelopen jaar al beschikbaar was geweest in Nederland. Spotify is momenteel alleen actief in Zweden, Noorwegen, Finland, Engeland, Frankrijk en Spanje.

24 :: Energiemeters
Het groene offensief dat losbarstte na Al Gore's An Inconvenient Truth heeft de temperatuur op aarde de afgelopen jaren nog niet terug weten te dringen, maar wel ons bewustzijn ten aanzien van het klimaat wakkergeschud. Energiemeters zoals de Wattson uit Engeland of de Wattcher uit Nederland houden ons een spiegel voor en laten zien hoeveel stroom dat Nespresso-apparaat eigenlijk gebruikt.

23 :: Afvalvilla
In de vorige editie nog in volle glorie te zien: Villa Welpeloo in Enschede, het eerste huis in Nederland dat is opgebouwd uit materialen die voorheen niets met wonen van doen hadden. Niet dat je dat er aan af ziet. Inspirerend werk van 2012Architecten uit Rotterdam dat hopelijk doet volgen.

22 :: TEDx
De felbegeerdste kaartjes van het jaar waren voor TEDxAmsterdam in november. Denk Pecha Kucha plus PINC plus Bright Night maar dan met onder meer koninklijke sprekers. De talks over Technology, Entertainment & Design staan in de VS al jaren hoog op de congresladder met prikkelende presentaties van grote namen over inspirerende ideeën en is nu als franchise ook in Nederland van start gegaan. Wordt vervolgd in 2010.

21 :: Elektrische scooters
Al ons vervoer wordt elektrisch. Treinen, trams, metro's en trolleys waren dat al, aan auto's wordt driftig gesleuteld en zelfs de elektrische fiets is in opmars al heeft die nog wat imagoproblemen. Daar heeft de elektrische scooter minder last van. Hartstikke goed voor het klimaat natuurlijk maar wel opletten geblazen in de stad, want je hoort ze niet aankomen.

20 :: Windows 7
Microsoft lijkt zijn les te hebben geleerd van het geflopte Windows Vista. De nieuwste versie, Windows 7 dat in oktober uitkwam, is zoals Microsoft het zelf omschreef: 'Vista, fixed.' Het besturingssysteem werkt veel sneller en valt je minder lastig. Het succes van Windows lijkt daarmee gerepareerd, maar de vraag is voor hoe lang. Slankere besturingssytemen zoals Chrome OS van Google zijn onderweg en passen beter in de zeitgeist van simpelere computers die alles online doen.

19 :: Olympus P1
Olympus heeft nog een gaatje in de markt gevonden, ergens halverwege digitale compactcamera's en digitale spiegelreflexcamera's. De Pen EP-1 is een digitale camera met verwisselbare lezen maar zonder spiegel. Voor het eerst heb je wel de mogelijkheden van een spiegelreflexcamera, maar niet de afmetingen en het gewicht. En hij ziet er zo lekker oldskool uit. Eervolle vermeldingen zijn er voor de Nikon Coolpix S1000PJ, een compactcamera met ingebouwde projector (!) en de Fujifilm REAL 3D W1 die in staat is stereoscopische 3D-foto's en video te schieten.

18 :: Watchmen
2009 was een wat grimmig jaar voor sciencefictionfilms. Zal de recessie zijn geweest. Terminator Salvation viel tegen. Transformers: Revenge of the Fallen en GI Joe: Rise of Cobra waren zielloze merchandise-vehikels. Maar ook de betere films schetsten een weinig opbeurend plaatje. De toon werd al vroeg in het jaar gezet door Watchmen, een zeer verdienstelijke verfilming van Alan Moore's klassieke graphic novel, waarin superhelden van hun voetstuk vallen. In Knowing met Nicolas Cage sterft de mensheid uit, op een paar kinderen na, en in 2012 wordt de wereldbevolking gedecimeerd. Waarschijnlijk kunnen we uit het huzarenstuk voor 2009, Avatar van James Cameron, wel weer wat hoop putten.

17 :: Wedding Dance
YouTube brak dit jaar door de grens van een miljard (!) views per dag. De videosite probeert professionele content aan te trekken om eindelijk eens wat geld te gaan verdienen. Zo gaf U2 er een live concert. Met 275 duizend kijkers blijft ook U2 ver achter bij de grote viral hits. De baby die voor de tv meedanst met Beyonce, huisvrouw Susan Boyle's optreden bij Britain's Got Talent, de Deens schone die via YouTube de vader van haar baby zoekt, wie kent ze niet? Onze favoriet wegens heerlijk intens plaatsvervangend schaamtegevoel is de video Wedding Dance, of voluit als je 'm nog niet gezien hebt en moet zoeken: JK Wedding Entrance Dance. Ruim 32 miljoen keer bekeken - and counting.

16 :: Adjustable spectacles
Professor Josh Silver kreeg het idee al in de jaren tachtig, maar afgelopen jaar kreeg zijn project pas echt goed de wind in de rug. En terecht. Waarom? Hij vond 's werelds eerste aanpasbare bril uit, bedoeld voor ontwikkelingslanden. In Liberia bijvoorbeeld zit geen Pearl of Specsavers in het centrum van de stad en met Silvers ingenieuze uitvinding kan iemand de betaalbare bril zelf op sterkte brengen. Hulde. Check www.vdw.ox.ac.uk voor donaties.

15 :: Nokia N97
Afgelopen zomer bracht Nokia de N97 op de markt, de beste smartphone die de Finse gigant tot nu toe heeft gemaakt. Dat was ook hard nodig, want de marktleider wordt aan alle kanten ingehaald. Het raakt jongeren kwijt aan Blackberry (zie #8), fashionista's vallen tegenwoordig voor Samsung en de tech savy zijn massaal overgestapt op iPhones en Android-toestellen.

14 :: Maarten Baas
Hij studeerde in 2002 af aan de Design Academy in Eindhoven met zijn verkoolde meubelserie Smoke en maakte daar meteen naam mee. Marcel Wanders adopteerde Baas enigszins door de meubels op te nemen in de collectie van Moooi. Ook diverse musea kochten zijn werk aan. Inmiddels staat Baas sterk op eigen benen en won mede door zijn recente Realtime klokken de prestigieuze Designer of the Year-prijs in Miami. Dutch design rules!

13 :: Call of Duty
Terwijl we online in multiplay nog aan het nagenieten waren van Call of Duty: World at War verscheen mid november Call of Duty: Modern Warfare 2 dat prompt het verkooprecord van Grand Theft Auto IV verbrak door in de eerste week wereldwijd 370 miljoen euro omzet te genereren. Het actiespel verslaat daarmee ook met twee vingers in zijn neus filmkrakers als Harry Potter en de Halfbloed Prins en The Dark Knight. Los van de cijfers en de discussie over het level waarin je terroristen helpt onschuldige burgers op een vliegveld neer te maaien, is MW2 vooral ook een adembenemend sterke game. Eervolle vermeldingen zijn er voor Rock Band: The Beatles en Killzone 2, de bestverkochte game van Nederlandse makelij.

12 :: Philips Cinema 21:9 TV
Zuiniger energieverbruik en led-verlichting zijn de nieuwste technische snufjes van televisietoestellen dit jaar en met een select aantal toestellen kun je inmiddels ook online. Onze mond viel pas echt open bij het zien van de Philips Cinema TV met 21:9 beeldverhouding, dezelfde als in de bioscoop. We zouden er het liefst ons huis mee behangen. De online campagne voor het toestel was bovendien de mooiste van het jaar.

11 :: Maan
2009 was ook het jaar van de maan. Moonwalker Michael Jackson overleed, de veertigste verjaardag van de maanlading werd gevierd, de sciencefictionfilm Moon was een van onze favoriete films dit jaar en NASA lanceerde in juni twee kunstmanen ter verkenning van het maanlandschap voor toekomstige bemande maanlandingen. Of die er gaan komen is nog onzeker maar het wordt wat ons betreft wel weer eens tijd.

10 :: Mad Men
Dexter moordt er nog steeds lustig op los, we wachten op het slotseizoen van Lost, zijn een beetje afgehaakt bij Heroes en genieten vooral van de tv-serie Mad Men. De serie draait om Don Draper, creatief directeur bij een reclamebureau in New York in de jaren zestig. Iedereen rookt nog overal, ook zwangere vrouwen, en drinkt liters sterke drank tijdens kantooruren. Draper, gespeeld door Jon Hamm, groeide dit jaar uit tot een stijlicoon en de site Askmen riep hem uit tot de meest invloedrijke man van het jaar. De serie is in Nederland te zien op Ned3 en onlangs is het tweede seizoen hier op dvd verschenen. In de VS is net seizoen 3 afgerond. Het vierde seizoen is gelukkig onderweg.

9 :: Augmented reality (Layar)
Augmented reality beschrijft een live blik op de werkelijkheid aangevuld met computergegenereerde beelden. Die beelden bieden een extra laag aan informatie over wat je ziet. Het beste voorbeeld hiervan is Layar, de mobiele augmented reality-browser van Nederlandse makelij, die aanvankelijk als app voor Android-telefoons verscheen en inmiddels ook beschikbaar is voor iPhones. Richt de camera in je telefoon op een vliegtuig in de lucht en laat zien hoe het wordt herkend, inclusief vluchtnummer. Verbazing alom gegarandeerd.

8 :: Ping (Blackberry Curve 8520)
Is het je al opgevallen hoeveel jongeren met een Blackberry rondlopen? Wat moeten die met zo'n 'zakelijk' toestel vraag je je misschien af? De reden luidt Ping, het Messenger programmaatje van Blackberry, waarmee je elkaar tekstberichten kan sturen. Gratis wel te verstaan. De kids kunnen niet meer zonder. Research in Motion, maker van de Blackberry smartphones, speelde er handig op in met het instapmodel de Curve 8520. Waanzinnig, hoe één applicatie een markt kan openbreken.

7 :: Honda Insight
Hybride auto's zijn een aantrekkelijke aanschaf. Door subsidie van de overheid krijg je meer auto voor hetzelfde geld. Het aanbod was echter nog wat karig. We kennen de Toyota Prius, de Honda Civic Hybrid en als je geld te veel hebt zijn er ook hybride modellen van Mercedes en Lexus. Met de Insight dook Honda dit jaar voor het eerst onder de 20 duizend euro. Daar zijn wij voor. Begin 2009 reden er zo'n 23 duizend hybride auto's in Nederland, een verdubbeling ten opzichte van het jaar ervoor. Hopelijk laat 2010 een minstens zo sterke stijging zien.

6 :: OV-chipkaart
De OV-chipkaart. In januari stapte de Rotterdamse metro over en in augustus de Amsterdamse metro. Bij diverse andere vervoersbedrijven heerst een duaal systeem; je kunt er ook nog terecht met een strippenkaart. De NS tot slot kiezen voor een stapsgewijze invoering; daar kun je nu alleen nog reizen met een anonieme kaart. De reiziger snapt er niks meer van, en terecht. Als het ons lukt om in heel Nederland verkiezingen te organiseren op één dag, waarom kunnen we dan zo'n reispas niet in een keer invoeren? Tot overmaat van ramp kun je het systeem ook met een paar kaarten dollen en goedkoper reizen dan de bedoeling is. Om nog maar te zwijgen over het feit dat de kaarten te hacken zijn (zie www.bright.nl/uitlegparty-hack-je-ov-chipkaart ).

5 :: HTC Hero
Eind vorig jaar meldde Google zich aan het mobiele telefoonfront met het besturingssysteem Android. Net als Apple richt het zich voornamelijk op mobiel internetgebruik. Het eerste toestel werd de G1 van HTC, exclusief verkrijgbaar bij T-Mobile. De eerste indruk was heel goed, Android kon zich qua innovatie makkelijk meten met Apple's iPhone OS. De G1 daarentegen was nog niet heel sexy. Dat veranderde met de komst van het derde Android-toestel van HTC, de Hero. HTC's eigen interface op de Hero maakte Android nog gebruiksvriendelijker en ook de integratie van sociale netwerken is sterk gedaan. Het toestel doet zijn naam eer aan.

4 :: Philips LED lamp
2009 was het begin van het eind voor de gloeilamp. Philips introduceerde dit najaar ledlampen die dezelfde lichtopbrengst produceren tegen slechts een kwart van het energieverbruik. De lampen zijn duurder dan gloeilampen maar gaan ook veel langer mee. Zo wordt het wel heel eenvoudig om zuiniger met het klimaat om te springen. Time nam de ledlamp ook op in zijn jaarlijkse lijst met de vijftig beste uitvindingen.

3 :: E-books
De digitalisering van muziek is goed op weg, die van film komt langzaam op gang en dit jaar beleefden we in Nederland de start van de digitalisering van boeken. Dit komt grotendeels op het conto van online warenhuis Bol.com dat samen met Sony een offensief lanceerde om Nederland over te laten stappen op 'digitaal lezen'. Het assortiment aan titels dat tevens als e-book verkrijgbaar is, moet nog groeien maar het begin is er. De readers zullen ook nog een evolutie gaan doormaken, met toevoeging van wifi, kleurenschermen en dergelijke, maar de Pocket Reader van Sony dook onder de 200 euro en is daarmee binnen handbereik gekomen van het grote publiek. Wij zijn al geswitcht.

2 :: Twitter
Twitter stond als nieuwkomer al in de Bright 25 van 2007, op plaats #18, maar beleefde afgelopen jaar zijn grote doorbraak. Historisch was het gebruik van het snelstgroeiende sociale netwerk ter wereld ten tijde van de presidentsverkiezingen in Iran toen de uitslag werd betwist door de lokale oppositie. Die gebruikte Twitter om hun stem de wereld in te helpen om de staatscensuur heen. Twitter was zo cruciaal in het organiseren van betogingen dat de Amerikaanse overheid het bedrijf verzocht geplande onderhoudswerkzaamheden uit te stellen. Het moment is door de vakjury van de Webby Awards ook genomineerd voor de speciale categorie 'meest invloedrijke internetmomenten van het decennium'. De uitslag daarvan is in april.

1 :: Apps
De belangrijkste ontwikkeling van het afgelopen jaar is de doorbraak van apps. De kleine applicaties voor smartphones hebben niet alleen de softwaresector nieuw leven ingeblazen, ze hebben ook mobiele telefoons een nieuwe dimensie gegeven. De opmars van apps begon voorzichtig in 2008 toen Apple de iPhone 3G introduceerde en de App Store opende, een uitbreiding van de iTunes Store ingericht voor gratis en betaalde apps. Aanvan kelijk waren veel apps nogal melig: doen alsof je bier drinkt uit je telefoon, scheten laten, dat werk. Gaandeweg werden de apps functioneler en groeide het aanbod tot inmiddels ruim 100 duizend. Het gebruik explodeerde. Op 23 april werd de miljardste download genoteerd. De iPhone 3GS volgde en joeg het gebruik nog verder aan. In augustus introduceerde TomTom zijn iPhone app, de eerste 'volwassen' app waar men ook meer voor moet betalen dan de gemiddelde 79 cent.

Apple's voorbeeld deed volgen. In Android Market van Google vindt de Android-gebruiker inmiddels ruim 15 duizend apps. Nokia lanceerde de Ovi Store, Microsoft de Marketplace voor Windows Phones, Blackberry heeft een app-winkel, Samsung is bezig en zelfs operators gaan meedoen, met Vodafone voorop. Games hebben aan de apps een serieus platform erbij gekregen en de apps bieden in de nabije toekomst mogelijk zelfs een platform voor uitgevers en andere ondernemers om online een betaalmodel te introduceren waar dat op het web zo moeizaam gaat. Amerikanen spreken in zo'n geval van een paradigm shift: een innovatie die het spel én de spelregels voorgoed verandert. NB: Download ook onze nieuwe gratis app voor de iPhone, de shortcut naar alles Bright.

Terug in de tijd

Dit jaar maken we voor de vijfde keer de Bright 25. Dit zijn de hoogtepunten van afgelopen jaren.

Bright 25 van 2008
1. Asus EEE PC
2. Apple iPhone 3G
3. Flip Video

Bright 25 van 2007
1. Apple iPhone
2. Google Docs
3. Nokia N95

Bright 25 van 2006
1. YouTube
2. Sony Ericsson K800i
3. The Inconvenient Truth

Bright 25 van 2005
1. Flickr
2. Apple iPod
3. Palm Treo 650