Kabinet wil downloadverbod

Niet alleen het aanbieden van auteursrechtelijk beschermde bestanden ook het downloaden ervan wordt straks illegaal, als het aan het kabinet ligt. Dat schrijft staatssecretaris Teeven van Justitie aan de Tweede Kamer. Nu is nog alleen uploaden strafbaar. Organisaties van rechthebbenden pleiten al jaren voor strafbaar stellen van downloaden.

Er komt vooralsnog geen boete of straf op downloaden door burgers voor particulier gebruik. Doel van de wet zou zijn dat rechthebbenden beter op kunnen treden tegen sites die films en muziek aanbieden, hoewel dat aanbieden dus allang strafbaar is. Maar met de nieuwe wet kunnen providers, als laatste redmiddel, door rechthebbenden worden verplicht om sites die inbreuk maken te blokkeren. Dat kan alleen als de makers van die sites niet zijn aan te spreken. Teeven wil ook de thuiskopieheffing op blanco cd's en dvd's afschaffen.

De digitale burgerrechtenbeweging Bits of Freedom vindt een downloadverbod 'slecht voor muzikanten, voor fans en voor internetvrijheid in Nederland'. Muzikanten lopen straks een thuiskopievergoeding voor blanco dragers mis en volgens BoF wordt 'het gedrag van miljoenen downloadende fans in één klap in de onrechtmatige hoek geplaatst'. Het voorstel om sites te laten blokkeren is 'een eerste stap richting censuur.'

Buma/Stemra reageert wel juichend op de aangekondigde maatregelen. 'Het gaat er niet om de consument te criminaliseren. Het zijn de sites die over de ruggen van componisten en tekstdichters miljoenen verdienen die aangepakt moeten worden', aldus Buma-voorzitter Hein van der Ree. Hij wijst naar Zweden waar na een downloadverbod de online markt met 35 procent is gestegen. Dat lijkt echter meer te danken aan de populariteit van diensten als Spotify en WiMP. De laatste is alleen in Scandinavië actief. Gratis online streamen en een downloadverbod zouden in Zweden zelfs een positief effect op de fysieke verkoop hebben: +9% voor de cd-sales.

In Nederland ontbreken goede cijfers over de online markt, omdat omzet uit streamingdiensten nog niet goed wordt bijgehouden. Over de verkoop van betaalde downloads, zoals via iTunes, is wel bekend dat het in Nederland relatief impopulair is: maar zo'n 10 procent van de totale muziekmarkt.

Ook Stichting Brein is tevreden over het aangekondigde verbod. 'Het is voor de groei en ontwikkeling van legaal aanbod noodzakelijk dat de illegale concurrentie afgesloten kan worden', laat Brein weten. Blokkeren van sites door providers is volgens Brein nodig als 'de websitebeheerder of hosting provider niet zijn aan te spreken, meestal omdat die anoniem is of in het buitenland zit'.

In 2009 kondigde het toenmalige kabinet al aan dat downloaden 'over drie jaar' illegaal zou worden als er dan voldoende legaal online aanbod zou zijn. Voor muziek geldt dat nu inmiddels redelijk, voor bekende speelfilms kan dat in Nederland nog veel beter. Grote filmstudio's brengen hier films erg laat, of helemaal niet, uit voor legaal streamen via online videotheken.