Maak je eigen iPad-magazine met PRSS

TRVL / PRSS heeft het gevoel van een startup. Althans, pas als ik hun onopvallende pand aan een klein bedrijventerrein in mistig Bussum binnenstap. Oprichters van het magazine Jochem Wijnands en Michel Elings staan naast een pingpongtafel die vol ligt met zakken chips en koffie. Bijna de hele ruimte is gevuld met een lange tafel waaraan programmeurs in stilte hun code tikken. In totaal bestaat PRSS uit dertien mensen; tien in Nederland, een in New York en twee in het Verenigd Koninkrijk.

Ik kom net op tijd, de jongens gaan lunchen, of ik mee wil. Iedereen staat op en het net zo ijverige team heeft plots het enthousiasme van een middelbare schoolklas. Onderweg bevestigt Wijnands meteen dat gevoel van startup: "We zijn begonnen bij Michel op zolder." Op dat moment wisten Wijnands, zelf fotograaf en Elings, ondernemer, niet dat ze aan 's werelds eerste iPad-only magazine werkten. "We vulden de eerste nummers met mijn eigen foto's en die van wat vrienden", zegt Wijnands tijdens een broodje kroket in de plaatselijke snackbar. "Nu niet meer hoor, ik reis ook minder. Het maken van TRVL en PRSS vind ik leuker. Klinkt afgezaagd, maar het is echt zo."

In het eerste jaar werd de TRVL-app zo'n honderdduizend keer gedownload, de magazines in de app konden op miljoenen downloads rekenen. De introductie van Newsstand, in het Nederlands Kiosk geheten, eind 2011 zorgde voor de definitieve doorbraak. De teller is doorgelopen: TRVL staat nu geïnstalleerd op 750 duizend iPads. Zo'n driekwart daarvan wordt regelmatig gelezen, in de App Store scoort TRVL consequent vijf sterren. Ook won het magazine bij de Digital Magazine Awards. Grootste eer tot nu toe was de speciale aandacht - inclusief bedankje - die TRVL als enige iPad-magazine kreeg tijdens Apple's WWDC keynote, afgelopen zomer.

Tot voor kort maakten Wijnands en Elings TRVL nog grotendeels met z'n tweeën. Ze gebruikten daarvoor Woodwing in combinatie met Adobe InDesign; professionele opmaaksoftware voor zowel papieren als digitale magazines. Titels als Wired en Empire maken hun iPad-versie er ook mee. "Verre van ideaal", zegt Elings. "Lezers zitten opgescheept met onoverzichtelijke magazines van honderden mb's groot, door de manier waarop InDesign zelfs van tekstpagina's afbeeldingen maakt." Ook voor makers is de software volgens Elings niet makkelijk: "Je bent dagen bezig om een magazine in elkaar te zetten. Letterlijk dagen."

Eind 2011 kondigden Woodwing en Abobe een verregaande samenwerking aan. Adobe's InDesign werd aan Woodwing gekoppeld, misschien voordelig voor papieren tijdschriften die er een betaalde iPad-versie naast hebben, maar een flinke achteruitgang voor het gratis TRVL. "Jochem belde me over de Adobe-Woodwing deal, voor mij was het de druppel", zegt Elings. "In hetzelfde gesprek besloten we dat we van Woodwing af moesten. Het had de nadelen van papier en gebruikte amper de voordelen van digitaal."

Snel daarna wisten Wijnands en Elings dat als ze de perfecte oplossing wilden, ze die zelf zouden moeten maken. "Daar begon de stroomversnelling", zegt Elings. "Al snel vonden we in Thijs Zoon, een oude schoolvriend, de perfecte Chief Technical Officer. We begonnen programmeurs en ontwerpers aan te nemen en gingen aan de slag met wat nu PRSS heet."

De insteek van PRSS is eigenlijk doodsimpel. De web-based magazinesoftware maakt het in elkaar zetten van magazines veel eenvoudiger. Elings laat het me zien terwijl Wijnands aan een Skype-sessie met TRVL-redacteuren in het buitenland begint. "We moeten het nog mooi maken", zegt Elings haast beschaamd als hij een webpagina opent. In zijn huidige vorm doet PRSS denken aan het opmaakgedeelte van blogs als Tumblr: simpel maar doeltreffend. Ik zie rijen foto's en lappen tekst. "Je gooital je materiaal in een grote bak", laat Elings zien. "Dan kies je een template en", hij klikt op een knopje, "boom!" Seconden later zie ik een nog te verschijnen editie van TRVL, helemaal opgemaakt zoals ik gewend ben.

"Nu heb ik in een keer 90 procent van de layout gedaan. Foto's, tekst, links en gps-data stonden al gesorteerd, PRSS deed de rest." Elings zegt de opmaak van een editie TRVL nu in een uur te kunnen doen, tegenover de dagen die hij vroeger nodig had. Er zijn meer voordelen. Vroeger was een nummer TRVL honderden mb's groot, nu weegt TRVL per editie zo'n 35 megabyte, een besparing van 80 procent. "De tekst van alle edities is al gedownload op het moment dat je de app opent. Afbeeldingen laden pas wanneer je gaat bladeren, toch gaat dat zo snel dat je er niks van merkt." Opslaan voor offline lezen kan ook, downloaden duurt dan luttele seconden.

Publiceren met PRSS heeft nog een groot voordeel: wijzigingen zijn makkelijk door te voeren. Een spelfout kan maanden na publicatie alsnog verbeterd worden. "Ook voor adverteerders zijn we aantrekkelijk. We kunnen zorgen dat reclame altijd actueel is, zelfs binnen nummers van maanden geleden en kunnen we advertenties op leesgedrag, land en smaak aanpassen."

Als ik niet beter wist, zou ik haast denken dat PRSS er eerst was, met TRVL als levend bewijs van de mogelijkheden. Maar juist omdat PRSS verzonnen is door tijdschriftmakers, niet door programmeurs, is het zo doordacht en simpel in gebruik. Het resultaat is een vederlicht en razendsnel magazine dat zichzelf wijst. TRVL staat als een huis, volgende stap is het polijsten van PRSS. "Ik omschrijf PRSS graag als de iBooks Author voor magazines die Apple is vergeten te maken", zegt Elings. "Ik wil dat het er ook zo uit gaat zien."

PRSS wordt gratis voor iedereen en door de gebruiksvriendelijkheid een democratisering voor de digitale tijdschriftenmarkt. "We hebben afgelopen zomer al uitgebreid met Apple gesproken, ze waren erg geïnteresseerd. Toch weet je nooit wat er gaat gebeuren en dus blijven we schaven tot we vinden dat het perfect is." Ik vraag Elings wat er nog te verbeteren is. "Details, honderden details." Ik vraag of dat geen ondankbaar werk is: de meeste mensen zal het niet opvallen, ze nemen het voor lief. "Dat is het grootst mogelijke compliment dat lezers en gebruikers ons kunnen geven."

Dit artikel is verschenen in Bright 49. Beeld door Milan Vermeulen.