Commentaar: The Making of Bright Screenzine

Afgelopen vrijdag is Bright Screenzine verschenen in de App Store. Daarmee is na ruim een jaar de eerste halte bereikt van Brights tabletinspanningen. Hieronder een relaas over die reis.

In een baldadige actie kondigden we vorig jaar januari meteen een app aan toen Apple zijn iPad presenteerde. Hoewel ik de maanden daarna heb gebruikt om het concept op te zetten en uit te werken, zijn we pas echt begonnen in juli toen de iPad in Nederland arriveerde. 'We' zijn trouwens de oud-artdirector van Bright Luis Mendo, de huidige artdirector van Bright Jonathan Looman en ondergetekende. Whizkid Javier Arce en Carl Mangold, die ook onze iPhone app had gemaakt, waren de aangewezen developers. We zouden niet de eerste titel zijn in Nederland met een iPad app, maar we wilden wel de beste worden.

Het concept

Op dat moment waren slechts een handjevol magazines beschikbaar in de App Store, voornamelijk Amerikaanse titels. Er zaten mooie voorbeelden bij, zoals Populaire Science, maar de meeste beperkten zich kort gezegd tot 'pdf-versies' van de gedrukte tegenhangers. Wij wilden iets mediumspecifieks doen omdat de iPad geen leesmap is. Wij wilden een screenzine maken dat de pracht van print op een scherm evenaart, de haast van websites ontstijgt en de multimediale capaciteiten van een iPad gebruikt.

Onderwerpen waren er te over. We kozen voor het thema design. Dat staat ons heel erg na en bovendien mikten we erop de app te lanceren tijdens de Dutch Design Week in oktober. We kozen ook onderwerpen die in zo'n screenzine het beste tot hun recht komen. De nieuwe studio van Piet Hein Eek in Eindhoven bijvoorbeeld wil je vooral ook zien. Dus gingen we op bezoek voor een interview. Met betere apparatuur dan we voor een Uitpakparty gebruiken, want de iPad eist hoogwaardige content.

We wilden Bright Screenzine net als Bright Magazine grotere en kleinere items meegeven, hoofdartikelen en rubrieken zo je wilt. Maar wat is een hoofdartikel in dit geval? Naast een video-interview kozen we voor een documentaire.

Documentaires zijn doorgaans journalistiek van insteek en houden een gepaste afstand tot het onderwerp. Ik benaderde Gary Hustwit. Deze documentairemaker uit New York was met een prachtige drieluik bezig over design en had al twee films in circulatie. De meest recente daarvan, Objectified, was in de VS in de iTunes Store te koop en te huur maar in Nederland niet beschikbaar in digitale vorm. Ik mailde Hustwit of we zijn film als feature konden opnemen in Bright Screenzine. Zoiets was nog niet eerder gedaan maar Hustwit zag de potentie en ging akkoord toen we overeenstemming bereikten over de licentiekosten.

Qua vorm zijn we op een paar punten lekker eigenwijs geweest. Het feit dat de iPad zowel een horizontale als een verticale oriëntatie heeft, wil niet zeggen dat je die ook moet gebruiken. Kranten en websites lees je verticaal, visuele media (waaronder magazines) kijk je doorgaans horizontaal. Dus lockten we de Bright Screenzine in de horizontale landschapsmodus. Dan de navigatie. Aanvankelijk leek vrijwel elke app zijn eigen opvattingen er op na te houden. Op een gegeven moment ontstond een soort consensus: swipen tussen artikelen, scrollen binnen artikelen. Maar zelfs in een door ons gewaardeerde app als die van Wired raakte je voor je gevoel al snel verdwaald. Daarom lockten we ook de schermen: swipen doe je nog steeds tussen onderdelen, maar scrollen binnen onderdelen doe je alleen in kaders op het scherm, zodat de opmaak als een soort passepartout in beeld blijft.

Naast een screenzine wilden we in de iPad app ook Brights andere kanalen meenemen. Het dagelijkse nieuws en de video's van Bright.nl. En bij nader inzien ook Bright Magazine in digitale vorm, al was het maar als service voor lezers in het buitenland of mensen die een hekel hebben aan papier. We hadden bovendien nog een uitgave bedacht: Bright Weekly, een wekelijkse visuele rubriek waarvan elk beeld als wallpaper is in te stellen op je iPad. Het plaatje raakte zo aardig compleet: dagelijks nieuws van Bright.nl, wekelijks eye candy in Bright Weekly, een digitale versie van Bright Magazine en ons paradepaardje, Bright Screenzine. Met ruimte bovendien voor uitbreidingen in de toekomst, zoals Bright Shop en Bright Spots. Een mooie geintegreerde app.

De bouw

Zo soepel als het concept was bedacht en uitgewerkt, zo moeizaam zou de bouw van de app worden. We zetten koers om de app zo klein mogelijk te maken. Dit om de download snel te houden en, belangrijker, geen aanslag te hoeven plegen op de beperkte schijfruimte van iPads (max 64 gb). We wilden de content daarom zoveel mogelijk in html maken en op servers zetten, bijna als een web app. Dat zou bovendien een eventuele toekomstige overstap op een echte web app makkelijker maken. Aardig plan, totdat bij de eerste proeven bleek dat zelfs de meest eenvoudige touchscreenhandeling, zoals swipen, benedenmaats presteerde. Inmiddels wordt daar driftig aan gesleuteld om die prestaties te verbeteren, maar medio 2010 was html5 feitelijk geen serieuze optie.

We schakelden over op plan B. We gingen de app alsnog in Objective C maken, de programmeertaal van iOS. Onze ogen waren echter groter dan onze maag. Onze developers moesten tegen wil en dank concluderen dat de geintegreerde app die ons voor ogen stond eigenlijk onbegonnen werk was met zo weinig man en gebudgetteerde uren. Het was inmiddels september en het plan om tijdens de Dutch Design Week te lanceren dreigde in het water te vallen.

Tijd voor plan C. Alleen hadden we nog geen plan C. Tot we een demo zagen van een nieuwe versie van Woodwing, de publishingsoftware met een plug-in om content betrekkelijk eenvoudig als app te exporteren. Er waren al diverse titels als app beschikbaar die van Woodwing gebruik hadden gemaakt, maar dat waren vooral de genoemde 'pdf magazines'. De nieuwe versie van Woodwings software leek echter voldoende opening te bieden voor onze specifieke wensen en eigen opmaak.

Bij navraag door Twin Media, dat de realisatie van Bright Screenzine voor zijn rekening zou nemen, bleek dat ook te zo te zijn. Alleen was de prijs daarvoor nogal hoog. Letterlijk. Woodwing biedt simpel gezegd ondersteuning voor drie soorten apps: een eenvoudige reader app, een reader app uitgebreid met een digitale kiosk, en de zwaarste en duurste variant, de framework-app. Wij hadden voor onze geintegreerde app de laatste nodig en de initiële licentiekosten daarvoor bedragen al tienduizend euro. Daar komt nog eenzelfde bedrag bij voor aanvullende kosten, plus circa duizend euro per maand voor lopende kosten. Dat geld hadden we op dat moment niet. We hadden ruim tienduizend euro uitgetrokken voor development, eenzelfde bedrag voor de content, daar zou dan nog eens circa 25 duizend euro bij komen. Ondertussen was de Dutch Design Week al gepasseerd en begon de tijd te dringen als we de jaarwisseling wilden halen.

Wie niet groot is moet slim zijn. We kozen we voor een tussenoplossing: de eerste editie van Bright Screenzine, die we zo graag wilden laten zien, uitbrengen als losse iPad app (een 'reader app' gemaakt met Woodwing) en de iPhone app van Bright ombouwen tot universal app. Deze app blijft gratis en voor Bright Screenzine vragen we zoals inmiddels bekend 3,99 euro. Beduidend goedkoper dan Bright Magazine (5,50) terwijl als je de duur van alle content bij elkaar optelt je met Bright Screenzine (229 minuten; drie uur en drie kwartier) langer zoet bent dan de special extended edition van Lord of the Rings: The Two Towers.

<object width="405" height="334" data="http://www.youtube.com/v/cPpbsfXZ4ww" type="application/x-shockwave-flash"><param name="data" value="http://www.youtube.com/v/cPpbsfXZ4ww"><param name="src" value="http://www.youtube.com/v/cPpbsfXZ4ww"></object>

De toekomst

Terug in het heden. Bright Screenzine is net verschenen en versie 3.0 van de Bright iPhone app, die ook fullscreen op de iPad zal werken, is onderweg, inclusief de nieuwe uitgave Bright Weekly. Deze tweede iPad app, door onszelf 'nieuwsapp' genoemd, zal ook de app zijn die we gaan uitbreiden dit jaar om zo alsnog die geintegreerde app aan te kunnen bieden. Een gratis iPad app met daarin de nieuws- en videofeeds van Bright.nl, de eye candy van Bright Weekly, een simpele maar scherp geprijsde digitale versie van Bright Magazine, elke kwartaal een nieuwe editie van Bright Screenzine en ruimte voor toekomstige uitbreidingen. Ik kan niet wachten.

We zullen echter geduld moeten hebben. We zijn momenteel twee systemen met elkaar aan het vergelijken: Woodwing en Adobe Digital Publishing, waarbij Woodwing iets voorloopt op Adobe maar ook duurder is. De optie voor een omzetting naar Android speelt ook een rol met alle Android tablets op komst dit jaar. En dan is er nog het nieuwemediabeleid van onze uitgeverij. Het gaat om grote bedragen, dan wil je een weloverwogen investering doen.

Voor nu hoop ik dat je je op de iPad vermaakt met Bright Screenzine. Laat een beoordeling of reactie achter in de App Store, vinden we leuk. Spoedig meer over de Bright nieuwsapp!