PlayStation VR2 maakt virtual reality toegankelijker dan ooit

Kijk ook onze review van de PS VR2:

Virtual reality (VR) is in science fiction al decennia een fenomeen en de game-sector probeert die fictie al jaren werkelijkheid te maken. De Nintendo Virtual Boy was in 1995 veel te vroeg. De doorbraak van de huidige vorm van VR was in 2012 de Oculus Rift. Een handzame bril die redelijk overtuigende VR toonde, maar nog wel in een lage resolutie en alleen voor gebruikers die een hoop instellingswerk konden verdragen.

Ruim tien jaar na die Rift zijn de mogelijkheden van VR enorm toegenomen, maar het blijft zoeken naar de balans tussen gebruiksgemak en boeiende toepassingen. De nieuwste Quest-brillen van Meta zijn simpel in gebruik maar echt boeiende toepassingen ontbreken nog, terwijl de meer krachtige VR-brillen van bijvoorbeeld Valve en HTC indrukwekkend zijn, maar nog steeds een hoop instellingswerk en een krachtige pc vereisen. Sony deed in 2016 al een poging tot de juiste balans met de eerste PS VR, maar die was te vroeg: nog redelijk ingewikkeld, geen geweldige schermen, allerlei accessoires nodig. Deze tweede versie komt precies op tijd, en heeft alles in zich om virtual reality eindelijk uit de niche te trekken.

De PlayStation VR2 verhoudt zich tot de meeste andere VR-brillen precies zoals spelcomputers zich verhouden tot game-pc's. Ja, de mogelijkheden bij een game-pc zijn misschien groter, maar de prijs en de moeilijkheid houden de niche zo nauw als 'ie is. De PlayStation VR2 is veruit de meest toegankelijke en simpele manier om indrukwekkende VR te beleven. Een PlayStation sluit je aan en vijf minuten later zit je zonder technische kennis een game te spelen, de PS VR2 doet hetzelfde.

Binnen 5 minuten aan het spelen

Dat begint al bij de verpakking: daar zit alles in wat je nodig hebt voor de volledige VR-ervaring – los van de PlayStation 5. De PS VR2 is met 560 gram opvallend licht en vooral goed gebalanceerd. De materialen voelen hoogwaardig, stevig en zacht waar nodig. Aan de bril zit één enkele usb-c-kabel van 4,5 meter. Steek die in de PlayStation 5, en het apparaat begeleid je stap voor stap door de simpele installatie. Dat snoer leek vooraf een nadeel, maar blijkt in de praktijk nooit in de weg te hangen. Je moet wel in de buurt van de PS5 blijven, maar hebt dan weer geen extra accu om op te laden zoals bij draadloze brillen.

De installatie bestaat uit niet veel meer dan het opzetten van de bril. De PS VR2 hangt aan een soort hoofdband die steunt op het voorhoofd van de gebruiker: achterop, net boven de nek zit een knop om de band strak te draaien. Daarna schuif je het VR-vizier richting je ogen: dat vizier is diep genoeg voor zelfs grotere monturen – fijn, want VR is nog weleens gedoe voor brildragers. Zacht en vervangbaar rubber schermt de ogen af van het buitenlicht.

Via vier camera's aan de buitenkant van de bril zien gebruikers hun omgeving. Vervolgens pak je de bijgeleverde Sense-controllers, en klik je door een aantal menu's. In een paar stappen stel je de bril af: de afstand tussen de ogen en de oogtracking. Een infraroodsensor in de bril ziet de ogen, en waar die naar kijken. Daarna komt de belangrijkste stap: het instellen van de speelruimte. Want als de game eenmaal begint, vergeet je direct waar je in de echte wereld staat – en liggen de gebroken vazen voor je het weet door de kamer.

Bij dat instellen van de speelruimte laat de PS VR2 meteen zien dat het een ander soort bril is: gebruiksvriendelijker en krachtiger. Je hoeft alleen maar even om je heen te kijken en in vijf seconden is de kamer in kaart gebracht. Met de controller geef je vervolgens aan hoe groot of klein je je speelgebied wil maken. Dat voelt alsof je stofzuigt of veegt: op de grond maak je een lijntje rondom jezelf groter of kleiner. Dat lijntje vormt een denkbeeldige muur, waarbinnen de game zich straks afspeelt. Kom je in de buurt van die muur, dan komt die in elke game tevoorschijn. Stap je door de muur heen, gaat de game op pauze en zie je via de camera's weer je eigen kamer. Dat scheelt een hoop ongelukken en vermindert het claustrofobische gevoel dat vroege VR-brillen kunnen geven.

Verrassend scherpe details, recht voor je neus

Die hele installatie duurt bij elkaar nog geen vijf minuten, en vergt geen enkele technische kennis. Dat is een verademing voor wie eerdere VR-brillen probeerde: alleen de Quest-brillen van Meta zitten qua gebruiksgemak op dit niveau. Maar dan komt de troef van PlayStation: hoogwaardige games in hoge resolutie. De PS VR2 toont games namelijk in 4K-resolutie, via twee HDR OLED-schermpjes met 2000 x 2040 pixels per oog. Dankzij de oogtracking weet de bril precies waar de gebruiker kijkt, zodat die beelden in de game zo scherp mogelijk worden gemaakt.

En het zal niet voor niets zijn dat de game Horizon Call of the Mountain het paradepaardje van deze PS VR2 is. De game van het Nederlandse Guerrilla en het Britse Firesprite toont alles waar de PS VR2 toe in staat is. Je speelt een jager in de wereld van Horizon: post-apocalyptisch, de mens leeft primitief en is omringd door gigantische robotdieren. Die wereld oogt erg indrukwekkend in de hoge resolutie van de PS VR2. Het bekende hordeur-effect van oudere VR-brillen is hier afwezig: details dichtbij zijn scherper dan ooit.

Boogschieten met echte bewegingen

In Horizon Call of the Mountain moet je veel klimmen. De twee losse controllers vormen in de game je handen, en je moet echt klim-bewegingen maken om ladders, touwen en rotsen te beklimmen. Dat gaat zo soepel dat je eigenlijk meteen vergeet dat je een bril draagt en controllers vast hebt. Dat klinkt misschien logisch, maar bij eerdere VR-brillen gingen dit soort bewegingen al snel fout, en moest je bijvoorbeeld sensoren of instellingen aanpassen. De PS VR2 voelt veel volwassener, en doet waar het voor bedoeld is: de speler volledig onderdompelen in de spelwereld.

Tijdens het klimmen in Horizon valt de hoge resolutie van de schermpjes ook positief op. Terwijl je aan rotsen en ladders hangt, zit je daar met je neus recht bovenop. Je ziet de individuele mosplantjes dan op de rotsen zitten, de nerven in het hout en de pluisjes op de touwen. Zulke details, gecombineerd met het gebrek aan technische problemen, zorgen dat je razendsnel elke VR-game in getrokken wordt. 3D-geluid maakt het af: via de bijgeleverde oortjes die achteraan de bril hangen, of via eigen oordoppen of koptelefoon.

Horizon Call of the Mountain laat spelers al snel schieten met pijl en boog. Geen knopjes indrukken: je houdt echt een virtuele boog voor je, terwijl je met je andere arm de pijl naar achteren trekt. De bril weet telkens feilloos waar de Sense-controllers zich bevinden. En die controllers weten dankzij een touch-gevoelig oppervlak precies waar de speler zijn vingers heeft, wat ook weer bijdraagt aan een gevoel van realisme. Net als de DualSense-controller van de PlayStation 5, hebben ook deze VR-controllers geavanceerde haptische trillingen en schouderknoppen die ook trillingen en als het ware 'tegengas' geven.

Horizon Call of the Mountain overdondert de speler met VR.

Prima aanbod om mee te beginnen

Het grootste nadeel aan de Sense-controllers is het formaat: de knopjes en sticks zijn kleiner dan op een normale controller. Voor de meeste spelers zal dat prima gaan, maar spelers met grote handen komen in de knel met het kleine formaat. Gelukkig is dat tijdens het spelen geen groot bezwaar, omdat de meeste VR-games vooral worden bestuurd via bewegingen en het indrukken van schouderknoppen – om allerlei hand- en grijpbewegingen te simuleren.

We probeerden ook nog andere games op de PlayStation VR2. Star Wars: Tales from the Galaxy's Edge - Enhanced Edition bijvoorbeeld. Die game verscheen eerder op de Quest-brillen van Meta, maar is aangepast voor de PS VR2, en voorzien van een hogere resolutie. Ook zo'n game speelt geweldig, al is het verschil met een game als Horizon wel te zien. VR-avontuur Moss was één van de grootste verrassingen van de originele PS VR, en het tweede deel charmeert op de PS VR 2 ook weer. Via de VR bril kijk je rond door levels waar je een klein muisje doorheen moet begeleiden. Je bestuurt zowel dat muisje als de onzichtbare handen van de toeschouwer: ook dat oogt geweldig en werkt soepel.

En zo probeerden we nog een aantal titels voor deze PS VR2. Het Nederlandse Kayak VR: Mirage, waarin je in een virtuele kajak door allerlei gebieden kan roeien. Of Thumper, een ritmische game die al verscheen op alles van smartphones tot spelcomputers – maar virtueel toch wel het meest blijft overtuigen. Een aantal bestaande PS5-games krijgt bovendien gratis updates zodat ze ook met de PS VR gebruikt kunnen worden. Race-game Gran Turismo 7 bijvoorbeeld, of ruimte-game No Man's Sky.

Zo'n 150 games in het verschiet

Dit jaar komen er een kleine 40 games uit die geoptimaliseerd zijn voor de PS VR 2. En dan zijn er nog eens zeker 110 VR-games in ontwikkeling voor de nieuwe bril. De bittere pil voor de liefhebber die ook al de eerste PS VR had: die games werken niet op deze nieuwe bril. Dat is jammer, maar de PS VR2 laat met alle geoptimaliseerde oudere en gloednieuwe titels wel één ding zien. Namelijk: 6 jaar is ook in VR-land een eeuwigheid, en de nieuwe mogelijkheden zijn zó goed, dat je helemaal niet meer terug wil naar die oudere games.

Dat klinkt misschien wel erg vergevingsgezind, maar dat komt door de sterke indruk die de PS VR2 na een paar dagen spelen achterlaat. Games zien er prachtig uit en spelen soepel, intuïtief en meeslepend. Wie de PS VR2 in een kast opbergt, wordt alsnog binnen 2 minuten opgeslokt door een VR-game. Die ervaring blijft wel specifiek, en is overweldigender maar ook minder ontspannend dan 'ouderwets' gamen op een tv-scherm. Ook blijft misselijkheid op de loer liggen, al konden wij op de PS VR2 langer spelen dan op elke andere bril voordat we ons een beetje wagenziek voelden – dit zal per persoon en game verschillen.

Meer dan alleen actie: rustgevend kajakken kan ook:

Eindelijk een volwassen VR-bril voor iedereen

De prijs van 600 euro zal voor de meeste spelers nog wel het grootste obstakel vormen. Die prijs is inderdaad hoog, maar voor wat je krijgt valt het dan weer mee. Brillen met vergelijkbare schermen met 4K-resolutie zijn veelal duurder, en vereisen vaak een nog duurdere game-pc voor vergelijkbaar ogende games. En maar weinig brillen zijn zo laagdrempelig en simpel in het gebruik. Tel een PlayStation 5 bij de prijs op, en je hebt voor 1050 euro de simpelste en meest indrukwekkende VR-game-ervaring tot nu toe.

Komt VR daarmee eindelijk uit de niche van liefhebbers naar het bredere game-publiek? De PS VR2 doet er in ieder geval alles aan. Dit is de eerste VR-bril die echt 'af' voelt. Je voelt je geen bètatester, nee – je voelt je Ryas, een bergbeklimmende boogschutter in een wereld vol robots. Of je voelt je een orderpikker in een Star Wars-ruimteschip, een coureur achter het stuur van de snelste sportwagen, een kleine muis in een magisch kasteel, een kajakvaarder op de zuidpool.

De PS VR2 biedt virtual reality een solide podium om spelers te verleiden dieper in een wereld te duiken. Geen technische kennis vereist, geen gedoe met sensoren of kalibraties, maar een laagdrempelige ervaring in één doos die alle ruimte biedt aan de games zelf. Het enige obstakel dat overblijft is de prijs van 600 euro. Die blijft imposant, ook al is de prijs-kwaliteitverhouding dik in orde. Dit is de eerste VR-bril die we aan iedereen durven aan te raden.

Floris Poort, redacteur Bright