Uitlegparty: Betalen met je mobieltje

<iframe width="430" height="350" frameBorder="no" scrolling="no" marginHeight="0" marginWidth="0"></iframe>

<font size="1">Vijf plekken in Nederland waar betalen per mobieltje is of wordt getest.</font>

Het lijkt wat op de strijd tussen Chipper en Chipknip jaren geleden. Binnen korte tijd duiken meerdere initiatieven voor betalen met je mobiele telefoon op. Ze gebruiken dezelfde technologie maar hebben elk hun eigen model.

Betalen met een mobieltje kan dankzij een technologie die Near Field Communication heet. NFC werkt met een rfid-chip: die wordt met een radiosignaal door de lezer geactiveerd en kan vervolgens communiceren met het leesapparaat. Deze draadloze communicatie vindt bij NFC echter pas plaats als de chip binnen een zeer korte afstand komt: minder dan 20 centimeter. Op de chip staat in dit geval een betaalprogramma dat de transactie regelt. Bij het opstarten van het programma moet je een pincode ingeven.

In de C1000 in Molenaarsgraaf startte half augustus een proef met honderd klanten in samenwerking met KPN, de Rabobank en LogicaCMG. Je hebt een speciale mobiele telefoon en een Rabobank-rekening nodig. Afrekenen van boodschappen gaat door het mobieltje bij het pinapparaat aan de kassa te houden. Het systeem biedt ook de mogelijkheid om op de telefoon statiegeld te innen en het statiegeld eventueel te doneren aan een goed doel.

<font size="1">Draadloos de boodschappen afrekenen.</font>

In de Rotterdamse binnenstad is het nieuwe mobiele betaalbedrijf Payter gestart. Enkele honderden proefpersonen kregen een speciale Nokia-mobiel waarmee ze kunnen afrekenen in een dertigtal winkels, horecagelegenheden en bioscopen. Payter wil meer bieden dan betalen in winkels en werkt ook aan systemen voor het afrekenen van parkeerkaartjes met je mobiel. Ook het kopen van concertkaartjes door een mobieltje in de buurt van een speciale poster te houden is met Payter mogelijk. Het sparen van allerlei punten en kortingen is een voordeel van het systeem.

Terwijl bij de C1000 gebruik wordt gemaakt van het bestaande PIN-systeem werkt Payter aan een systeem voor betalen met je mobieltje waarbij je een prepaid-tegoed moet opwaarderen. Tijdens de proef krijgen de gebruikers 50 euro tegoed gratis. Maar het opwaarderen, wat via mobiel of de Payter-site kan, is erg duur, zo'n zeventig eurocent per keer. Dat is vrij fors. En daar komt nog 2,5 euro per maand aan vaste kosten bij. Dat is best veel op een maximaal Payter-tegoed van 150 euro.

<font size="1">Payter werkt met een prepaid-tegoed.</font>

Vorig jaar was de Japanse creditcardmaatschappij JCB samen met KPN al in het Amsterdamse World Trade Center een kleine proef gestart met betalen per mobieltje. Honderd mensen, vooral Japanners, konden bij een sushirestaurant, een eetwinkel, een stomerij en een boekhandel in het World Trade Center draadloos afrekenen. Japan is ook het land waar NFC het verst is. Daar kan je al op meerdere plaatsen betalen met het Felica-systeem van Sony.

En dan zijn er nog een aantal experimenten in voetbalstadions. In het Roda JC-stadion in Kerkrade liep een experiment waarbij vijftig supporters van de club vorig jaar in plaats van een seizoenskaart zo'n NFC-mobieltje hadden. En de Amsterdam ArenA maakte vorige maand in een interview in De Telegraaf ook bekend betalen per mobieltje in het stadion mogelijk te maken. Het stadion werkt daarvoor samen met het it-bedrijf Cisco.

<font size="1">Nooit meer een tekort aan wisselgeld.</font>

Mobiel betalen lijkt dezelfde toepassingen te krijgen als de chipknip. In sommige plaatsen kan je ook voor parkeren per sms of 0900-nummer betalen.

Voordeel van mobiel betalen is dat je je telefoon toch altijd en overal al bij je hebt. Het scheelt dus weer pasjes in je toch al te dikke beurs. Het prepaid-systeem van Payter kan je altijd en overal opwaarderen. Dat gemis was een grote ergernis bij de chipknip. Bij de C1000 zit het voordeel van NFC uiteindelijk in het zelf inscannen van producten. Als alle producten een chip hebben kan je die al met je mobiel automatisch afrekenen als je ze in je wagentje stopt. Eindelijk de winkel verlaten zonder in de rij te staan of langs een kassa te hoeven, maar tijdens de eerste proef kan dat nog niet.

<font size="1">Zelf uitchecken en betalen? Dan mis je wel die leuke kassière.</font>

Het grootste nadeel aan de NFC-technologie is dat er een speciale chip in je mobiel nodig is. En die zit alleen nog in een paar mobieltjes, zoals de Nokia 3220 en de Nokia 6131. Bij GPS hebben we gezien hoe lang het duurt voordat mobieltjes een nieuwe chip krijgen. Nog altijd hebben de meeste nieuwe modellen geen GPS ingebouwd. Daar gaan dus vele jaren overheen.

Of draadloos dokken veiliger is dan pinnen is nog maar sterk de vraag. Goed, bij de veiligheid van pinnen zijn ook wat vraagtekens te plaatsen, bleek deze zomer toen skimmers slachtoffers maakten door pin-apparaten in winkels te skimmen. En je pincode invoeren op een pinapparaat in een winkel waaraan je niet kan zien of ermee gesjoemeld is, is misschien wel onveiliger dan het invoeren van een pincode op je mobiel. Een mobieltje heeft maar één gebruiker en dus ook maar één slachtoffer tegelijk. Maar wie zegt dat ook die draadloze communicatie niet is te hacken? Het lijkt aannemelijker dat dat wel ooit kan.

Misschien ligt de toekomst van mobiel betalen ook wel meer bij een manier waarbij geen speciale chip nodig is: afrekenen via je mobiele internetverbinding. Denk aan een soort mobiele site voor internetbankieren, maar dan net iets makkelijker. Een mobiele variant van het online betaalsysteem iDeal van de grote banken zou interessant kunnen zijn. Op het web is iDeal al een groot succes. Maar voordat zo'n mobiele iDeal er is zijn we zeker jaren verder, want grote banken doen er vaak lang over om tot een standaard te komen.

Betalen met mobieltje lijkt handig, maar heeft veel voeten in de aarde. Het is nog niet ingeburgerd als we over drie jaar allemaal een nieuw bankpasje krijgen waarbij de magneetstrip wordt vervangen door een chip vanwege het nieuwe Europese betaalsysteem EMV. En waarom betalen met je mobieltje als het straks ook met je vingerafdruk kan. Die heb je pas echt altijd bij je.