Eerste indruk: NODE sensorsysteem

Als we een jaar of vijftien terug zappen in de tijd, dan was de thermometer zo'n beetje het enige wetenschappelijke gereedschap dat je als burger in huis had. Zonder dat je het doorhebt, loopt vrijwel iedereen nu met een wetenschappelijk laboratorium op zak. Je smartphone zit vol met geavanceerde sensoren zoals gyroscopen, versnellingsmeters en digitale kompassen. Je gebruikt ze niet voor wetenschappelijke doeleinden maar om bijvoorbeeld te navigeren of om te gamen.

De smartphone leent zich echter wel heel goed voor het vergaren van data over je omgeving als je er externe sensoren mee verbindt. Dat is precies wat het NODE modulaire bluetooth sensor systeem voor iOS-apparaten doet. NODE startte oorspronkelijk als een KickStarter-project. Aan beide einde van de NODE kan je verschillende sensoren schroeven die dingen als temperatuur, vochtigheidsgraad, luchtdruk, kleurtemperatuur en gassen in de lucht kunnen meten. De data lees je uit op de NODE-app.

De witte NODE vormt het moederstation. Het communiceert niet alleen via bluetooth 4.0 met iOS-apparaten, maar dient dankzij een gyroscoop, versnellingsmeter en magnetometer zelf ook als bewegingsmeetinstrument. De NODE is overigens alleen te gebruiken met nieuwere Apple-apparaten die over Low Energy bluetooth 4.0 beschikken en je accu niet leeg zuigen. Dat is vanaf de iPhone 4S, de vijfde generatie iPod Touch, de iPad 3 en moderne MacBooks. Android wordt nog niet ondersteund. Hoewel enkele Android smartphones al wel bluetooth 4.0 chips aan boord hebben, ondersteunt Android het bluetooth 4.0 protocol nog niet.

De NODE is een platform in ontwikkeling. Op dit moment kan je naast de NODE zelf vier optionele sensoren aanschaffen. Met de CHROMA meet je de kleur van objecten, de THERMA is een infrarood temperatuurmeter, de CLIMA een klimaatmeter en de OXA een gassensor. Daarnaast is er nog de LUMA, een ledzaklampmodule, die je op de NODE kan schroeven. Overigens is dat schroeven een tikje onhandig. De sensoren zijn elk met twee kleine horlogeschroefjes op de NODE bevestigd. Je hebt dan ook een horlogeschroevendraaiertje nodig en die ze best mee mogen leveren. Een simpeler klik systeem was praktischer geweest maar zou waarschijnlijk sneller stuk gaan.

De NODE gebruiken is een fluitje van een cent. Je downloadt de app, set de sensor aan, opent de app en binnen een seconde of wat maakt de NODE via bluetoothverbinding . De app weet meteen welke twee sensoren je erop hebt geschroefd. Klik in de app op een icoon van de desbetreffende sensor en hij toont de meetgegevens in real-time, die je bovendien kan opnemen.

Klinkt mooi, maar wat moet je ermee? Eerlijk gezegd, als doorsnee consument bar weinig. Maar daar is de NODE ook niet voor bedoeld. Het platform is vooral interessamt voor geeks; de technologie- en wetenschapstudenten en de pro’s die specifieke zaken willen meten. Neem bijvoorbeeld de NODE als 9 degrees-of freedom bewegings-meetinstrument. Alle drie de sensoren kunnen in drie assen meten (vandaar de term 9 degrees-of freedom). De NODE-makers zelf geven als voorbeeld dat je de NODE zou kunnen gebruiken om de bewegingen van een acteur te volgen om vervolgens een animatie te maken.

Zelf gebruikten ze de NODE als fietscomputer die snelheid en hoogte weergaf. De app toont een kleine kubus die je driedimensionaal meebeweegt met de bewegingen die je maakt met de NODE alsof het Wii-controller is. Dit is niet een module voor de gemiddelde consument.

Dat geldt ook voor de THERMA infrarood temperatuursensor. Met deze sensor meet je contactloos temperatuur van objecten. Waar je met de twee rode ledmapjes schijnt meet je de temperatuur. Het oppervlak moet overigens niet glanzend zijn zoals blank staal. Wil je dan de temperatuur meten dan kan je dat oplossen door er een stukje zwart tape op te plakken. Op zich lijkt dit handig maar hoe vaak heb je zoiets nodig in een gemiddeld huishouden?

Hoewel je infrarood thermometers kan kopen om in het oor lichaamstemperatuur te meten, is dit type vooral geschikt voor het meten van temperatuur van niet-levende objecten. Meet echter je huid en hij geeft zoals in mijn geval aan dat ik morsdood moet zijn. Mijn lichaamstemperatuur was volgens de THERMA rond de 27 graden. Toch is een dergelijke sensor voor mij wel heel handig. In mijn werkplaats beschik ik namelijk al over een handheld infrarood thermometer waarmee ik meet hoe warm de lagers worden van mijn freesmachine. Ik gebruik hem ook om de temperatuur van het verwarmde bed van mijn 3d-printer te meten.

Zo zijn er genoeg specifieke toepassingen te bedenken waarvoor deze THERMA sensor geschikt is. Als dat echter de enige reden is om een NODE met THERMA aan te schaffen, is het een duur grapje. De NODE kost namelijk 149 dollar en de losse THERMA nog eens 75. De handheld infrarood thermometer in mijn werkplaats kostte mij 39 euro en is nu in de aanbieding voor 19 euro.

Als kleur een belangrijk onderdeel is van je vak dan kan de CHROMA kleursensor wel handig zijn. Je plaatst de CHROMA-sensor op een te meten kleur en de app geeft de sRGB, CMYK, CIE Lab, en Hex kleurwaardes weer. Dat kan heel handig zijn voor ontwerpers, schilders en architecten die dagelijks nauwkeurig kleuren moeten meten. Ik beschik echter niet over een kostbare, geijkte kleurwaaier om de nauwkeurigheid van de CHROMA te testen.

De CLIMA geeft je inzicht over het klimaat in je omgeving. De CLIMA seint data door naar de app over de luchtdruk, omgevingstemperatuur, luchtvochtigheid en de hoeveelheid omgevingslicht. Ik kan me voorstellen dat het handig is als je als hobby een plantenkas beheert waar het klimaat van groot belang is voor het welzijn van je planten. De makers van NODE geven echter als voorbeeld dat je kan meten hoe goed je zolder geisoleerd is of voor het bepalen van de vochtigheid in de kelder. Ik vind dat ver gezocht. Als je dat meet, doe je dat één keer en daar ga je niet 200 dollar voor neertellen.

De OXA sensor meet koolmonoxide en is ook verkrijgbaar voor andere gassen zoals NO, NO2, Cl2, SO2, en H2S. Ook hier geldt dat je een specifieke toepassing moet hebben om de aanschaf te verantwoorden. Dat zou een professionele toepassing in een lab kunnen zijn maar bijvoorbeeld ook iets voor de fanatieke speleoloog die gevaarlijke gassen tijdens de afdaling in diepe grotten wil meten.

De LUMA is geen sensor maar een veredelde ledzaklamp die net zoals de sensoren op de NODE schroeft. Het nut zie ik er niet echt van in want je moet je smartphone gebruiken om hem aan te zetten. Als extraatje kan hij ook lichtpatronen laten flikkeren.

Mijn eerste indruk is dat de NODE een project in ontwikkeling is. Het platform is open voor ontwikkelaars en er zullen in de nabije toekomst steeds meer optionele sensoren bijkomen. De NODE en de bijhorende sensoren zijn op zich kwalitatief gemaakt maar ik vermoed dat ik een vroeg prototype in handen heb. Er zitten scheurtjes in de witte plastic behuizing. Het idee van verwisselbare sensor modules is heel mooi maar niet echt bruikbaar voor de gemiddelde consument die incidenteel een meting doet. De makers van de NODE leggen te veel de nadruk op de gewone man die het zo leuk zou vinden om van alles in zijn omgeving te meten. Daar geloof ik niet in.

Ik zie echter wel dat dit concept bijvoorbeeld Fablabs, de makers en de geeks, vaklui en vooral het onderwijs kan aanspreken. Onderwijsinstellingen zouden enkele van deze NODES met een reeks sensoren kunnen aanschaffen en uitlenen aan leerlingen en studenten zodat zij metingen kunnen verrichten die hun projecten ondersteunen. Dat zou een paar jaar geleden alleen maar mogelijk zijn met veel duurdere, standalone meetinstrumenten.