Tour de France zit vol met technologie: 'Echt heel cool'

Vandaag gaat de 109e editie van de Tour de France van start. Wielerfans hebben steeds meer digitale mogelijkheden om de Ronde van Frankrijk te volgen, zoals live tracking van de wielrenners, het bekijken van bergetappes in augmented reality en tal van statistieken.

Vijfenvijftig datapunten per wielrenner berekent het bedrijf NTT in real-time tijdens de etappes. Daarvoor gebruikt het trackers onder de zadels van de wielrenners. Met slimme algoritmes voorspelt NTT bijvoorbeeld de top drie van elke etappe. En tv-kijkers krijgen regelmatig allerlei data te zien, bijvoorbeeld hoe groot de kans is dat een demarrage uit het peloton zal slagen.

Vanuit de tracker onder het zadel gaat het signaal razendsnel naar een motor of auto in de buurt en vervolgens naar het netwerk. "Elke seconde leggen we de positie en de snelheid van elke wielrenner vast. Die gegevens gaan zo snel mogelijk naar ons netwerk. Wij verwerken dat en tonen de data in onze tools voor het publiek, media en medewerkers", vertelt Tim Wade, vice-president bij NTT, dat sinds 2015 de IT-leverancier van de Tour-organisatie is.

Voorspellingen

Het bedrijf combineert de data van de sensoren onder de zadels met onder meer 3D-informatie over het parcours, weersinformatie en historische data van wielerwedstrijden. "We weten of een renner tegen de wind in rijdt, of een berg op, en wat het stijgingspercentage is. Al die data gebruiken we voor onze machine-learning-modellen. Zo kunnen we bijvoorbeeld voorspellen of een nieuwe kopgroep voor het peloton uit blijft. En we doen een sentiment-analyse van het peloton, waarbij we voorspellen of er iets in de koers gaat gebeuren", zegt Wade. 

"Vorig jaar hadden we 74 procent van de etappe-winnaars goed voorspeld. En in 2019 voorspelden we ook vooraf dat Egal Bernal de Tour ging winnen, terwijl dat best wel een verrassing was." Er is volgens Wade nog wel één probleem met de trackers: de zenders worden alleen bij de start van de etappe onder de fietsen gemonteerd. "Als de renner onderweg van fiets wisselt, verliezen we data." 

Er zit een grens aan

Dit jaar heeft Tadej Pogacar volgens NTT de grootste kans om de Tour te winnen, gevolgd door Primoz Roglic. Maar er zit een grens aan wat de technologie kan voorspellen, erkent Wade. "Veel nauwkeuriger dan we nu doen zal erg lastig zijn. Want er kan zoveel gebeuren wat je niet kan voorspellen, simpelweg omdat die dingen niet zijn te meten en er dus geen data over zijn. Denk bijvoorbeeld aan een fan die een foto wil maken en daarbij het stuur van een renner raakt, of een plas olie op de weg. Dat kan allemaal van grote invloed zijn op de koers."

De data en voorspellingen van NTT zijn niet alleen te zien in de tv-uitzendingen, maar ook op het socialmedia-account LeTourData en in de online fantasy-game van de Tour. Het publiek krijgt tijdens de etappes vaak meer gegevens over de renners te zien dan de ploegleiders in de auto's, zegt Wade. "De teams krijgen een aparte versie. Er gelden beperkingen op welke data teams mogen gebruiken voor tactische beslissingen tijdens de koers. Dat heeft te maken met regels van de wielerbond UCI." 

Dit jaar worden er ook voor het eerst data-analyses gedaan bij de Tour de France voor vrouwen, die eind juli plaatsvindt. Dat is volgens Wade iets complexer omdat er over het vrouwenwielrennen minder gegevens beschikbaar zijn. "We gaan de vrouwen op dezelfde manier tracken als de mannen en de data op dezelfde manier inzetten." 

Internet boven op de berg

Voorheen moesten Tour-medewerkers over de radio contact houden en waren ze voor de tussentijden afhankelijk van krijtborden die achterop een motor omhoog werden gehouden. Nu zijn ze altijd en overal online en is alles live te checken. Voor de verbindingen werkt NTT samen met het Franse telecombedrijf Orange.

"De uitdaging is om alle data die we uit de etappe verzamelen zo snel mogelijk te analyseren en ze weer terug naar de medewerkers te sturen. Dat gaat steeds beter. Het is best onwerkelijk om op de top van een berg makkelijk 100 megabit per seconde download- en uploadsnelheid te halen", zegt Wade. 

Digital twin

NTT heeft voor de medewerkers van de wielerronde een zogeheten 'digital twin' gebouwd: een exacte digitale kopie van de complete Tour-organisatie. Daarmee kunnen ze de actuele situatie op elke plek zien, zoals waar alle volgauto's zich bevinden of waar de vrachtwagens staan bij de aankomst of in het fandorp. Ook kunnen ze dankzij sensoren en slimme camera's precies het aantal toeschouwers op alle locaties volgen.  

Het doel is volgens Wade om medewerkers snellere en betere beslissingen te laten nemen. "Hierdoor kunnen medewerkers makkelijk dingen aanpassen die voor iedereen meteen zichtbaar zijn. Er zijn bijvoorbeeld honderden vrachtwagens en andere voertuigen. Die zijn in één 3D-model te zien, doordat ze allemaal trackers hebben gekregen. Alles is in real-time te checken, echt heel cool."

Elke dag staat de Tourkaravaan weer op een andere locatie. "Zelfs al scheelt deze tool een medewerker vijf minuten om uit te zoeken waar een bepaalde truck staat, dan is dat heel waardevol. Iedereen kan zijn werk zo wat sneller en makkelijker doen." 

Tonie van Ringelestijn