Raad van State uit kritiek op wet voor delen data door overheid

Het adviesorgaan raadt het kabinet aan om het wetsvoorstel nog niet in te dienen bij de Tweede Kamer, maar deze eerst op een aantal punten aan te passen of nader toe te lichten.

Het doel van de Wet hergebruik van overheidsinformatie (Who) is om data die zijn verzameld door overheden zo veel mogelijk te delen, zodat deze makkelijk kunnen worden hergebruikt. Dat kan voor onderzoek, maar ook voor commercieel gebruik. Dat gebeurt bijvoorbeeld momenteel al met filemeldingen. Die worden bijgehouden door Rijkswaterstaat, maar worden gedeeld en kunnen daardoor ook worden gebruikt in apps.  

Niet herleidbaar zijn tot personen

De RvS vreest dat onder de nieuwe wet per ongeluk persoonlijke gegevens kunnen worden gedeeld. Data mogen alleen worden gedeeld als ze niet herleidbaar zijn tot personen. Dat kan bijvoorbeeld door alleen iemands woonplaats en opleidingsniveau bekend te maken, maar niet diens naam. "Alleen, het is voorstelbaar dat anonieme gegevens later, met snellere en slimmere computers, alsnog teruggerekend kunnen worden tot de oorspronkelijke persoonsgegevens", aldus het adviesorgaan.

Daarom wil de RvS dat de regering duidelijk maakt hoe overheden kunnen worden ondersteund zodat ze ervoor kunnen zorgen dat anonieme gegevens ook echt anoniem blijven.

Wetenschappelijke gegevens

Het kabinet voert met dit wetsvoorstel een Europese richtlijn uit, maar gaat volgens de RvS hier verder in dan nodig waar het gaat om wetenschappelijke gegevens. Het Nederlandse wetsvoorstel verplicht wetenschappers om gegevens uit hun onderzoeken te delen zodat anderen ze kunnen hergebruiken.

Dat is volgens de RvS een inbreuk op het grondrecht van intellectueel eigendom. Dat terwijl de Europese richtlijn voorschrijft dat onderzoekers zelf mogen bepalen of ze gegevens openbaar willen maken.

Ook kritiek privacywaakhond

Privacytoezichthouder Autoriteit Persoonsgegevens (AP) was in augustus ook al kritisch over het wetsvoorstel. De AP wil dat het in principe verboden wordt om data uit openbare registers, zoals die van de Kamer van Koophandel en het Kadaster, te hergebruiken. Ook vindt de toezichthouder dat duidelijk moet worden vastgelegd wanneer hier een uitzondering op mag worden gemaakt.

"Door er een algoritme op los te laten en de persoonsgegevens te combineren met andere bronnen, kunnen bedrijven bijvoorbeeld profielen maken van mensen om deze te verkopen: datahandel. Ook kan het nóg makkelijker worden om op te zoeken waar iemand woont, om diegene te bedreigen", waarschuwde AP-vicevoorzitter Monique Verdier.