EU en VS sluiten privacydeal: onze data mogen weer naar Amerikaanse servers
©Alexandre Lallemand
De Europese Unie en de Verenigde Staten hebben maandag een definitief akkoord over de overdracht van data van Europeanen bereikt. Dat maakt het versturen van persoonsgegevens van de EU naar de VS weer mogelijk.
Na jaren van onderhandelen heeft Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, vandaag de nieuwe privacydeal met de VS aangekondigd. Duizenden bedrijven kunnen door de nieuwe afspraken weer gegevens naar de VS sturen zonder dat ze hoeven vrezen dat ze daarmee de EU-privacywet schenden.
Er komen onder meer nieuwe waarborgen om overheidstoegang tot data tegen te gaan. Volgens Von der Leyen heeft de VS 'ongekende toezeggingen' gedaan. Ze noemt de afspraken 'een belangrijke stap om burgers het vertrouwen te geven dat hun gegevens veilig zijn'. Amerikaanse bedrijven moeten bijvoorbeeld persoonsgegevens verwijderen als deze niet langer nodig zijn voor het doel waarvoor ze zijn verzameld. Ook moeten ze als data worden gedeeld met derden een even goede privacybescherming waarborgen.
Nieuwe rechtszaak dreigt
In 2020 zette het Europese Hof van Justitie een streep door het zogeheten Privacy Shield uit 2016, omdat die te zwakke privacybescherming tegen Amerikaanse veiligheidsdiensten zou bieden. Die rechtszaak was gestart door de Oostenrijkse privacyactivist Max Schrems van de organisatie Noyb. Hij zegt de nieuwe afspraken ook weer juridisch aan te vechten.
Volgens Schrems komt het nieuwe akkoord neer op 'oude wijn in nieuwe zakken'. "De nieuwste overeenkomst is niet gebaseerd op wezenlijke veranderingen, maar op politieke belangen." Alleen veranderingen in de surveillancewetgeving van de VS zijn volgens hem voldoende. "En die zijn er gewoon niet." De activist heeft meerdere opties voor een rechtszaak klaarliggen. "We verwachten dat dit begin volgend jaar terugkomt bij het Hof van Justitie. Het Hof zou dan zelfs de nieuwe overeenkomst kunnen opschorten."
Inlichtingendiensten
Volgens Brussel zijn er afspraken gemaakt over 'nieuwe bindende waarborgen' om tegemoet te komen aan de zorgen van het EU-hof, zoals het beperken van de toegang tot EU-gegevens door Amerikaanse inlichtingendiensten 'tot wat nodig en evenredig is'.
Ook komt er een speciaal hof, het Data Protection Review Court (DPRC). "Als de DPRC bijvoorbeeld bepaalt dat gegevens in strijd met de nieuwe waarborgen zijn verzameld, dan kan het de verwijdering van de data gelasten."
Megaboete
In mei kreeg Facebook-moederbedrijf Meta nog een recordboete van 1,2 miljard euro vanwege het sturen van data van Europese gebruikers naar de VS. Meta moest van de EU-toezichthouder per direct stoppen met het versturen van data over Europese Facebook-gebruikers naar Amerika. Ook moest het bedrijf eerder verzonden data binnen zes maanden verwijderen. Dat zou door het nieuwe akkoord niet meer hoeven.