Wie kan VanMoof nu nog redden?

'Het meest gefinancierde e-bikebedrijf ter wereld.' Zo noemde VanMoof zichzelf eind 2021. Bijna 200 miljoen euro aan investeringen kreeg het fietsmerk van de broers Taco en Ties Carlier. Maar de verliezen liepen hard op. In 2019 draaide VanMoof 6 miljoen euro verlies, in 2020 was het 35 miljoen, in 2021 steeg het naar bijna 80 miljoen en vorig jaar zou het weer rond 80 miljoen zijn geweest. Begin dit jaar had VanMoof tussen 10 en 40 miljoen nodig, maar de investeerders legden nog 'slechts' enkele miljoenen bij elkaar. Nog geen week nadat VanMoof uitstel van betaling had gekregen, is het bedrijf failliet verklaard. De curatoren onderzoeken nu of er een doorstart mogelijk is. Welke bedrijven zouden nog toekomst kunnen zien in VanMoof?

Fietsreuzen

De twee grootste fietsfabrikanten van Nederland, Pon en Accell, gaven VanMoof nul op het rekest. Pon nam vorig jaar nog VanMoof-concurrent Veloretti over, maar het bedrijf achter onder andere Gazelle en Kalkhoff wees VanMoof de deur. Accell, bekend van fietsmerken als Sparta en Batavus, wilde ook geen geld in VanMoof steken.

Internationaal zijn er een paar bedrijven op de fietsmarkt groot genoeg om VanMoof over te kunnen nemen. Het Taiwanese Giant bijvoorbeeld, de grootste fietsfabrikant ter wereld. Het Amerikaanse Trek is een andere grote speler. De moederbedrijven Giant en Trek hebben verschillende fietsmerken in hun portfolio, waar VanMoof mogelijk tussen past. Daarnaast zijn Merida en Yamaha grote partijen.

"Ik zie Giant of Trek niet zo snel in VanMoof stappen. De enige reden zou kunnen zijn dat ze dan ook een merk dat direct fietsen aan consumenten verkoopt aan boord hebben, maar dan wel eentje met een enorm rugzakje", zegt Arnauld Hackmann, hoofdredacteur van Nieuwsfiets.

Ook Tweewieler-hoofdredacteur Harrie Hoitink betwijfelt of een fietsfabrikant geld zal stoppen in VanMoof. "Allereerst kleeft aan VanMoof nogal een service-probleem, dat veel geld zal kosten om op te lossen. Daarnaast hebben sommige van de fabrikanten - denk aan Cortina met de E-Lett en Bird met de Bird Bike - zelf al een 'VanMoof-killer', die meer kansen krijgt als VanMoof van de markt is. Dus hoe groot is hun belang?"

Onderdelen en reparaties

Wat VanMoof nog minder aantrekkelijk maakt voor fietsfabrikanten, is dat de e-bikes speciaal voor het merk ontworpen onderdelen hebben. Voor bedrijven zijn er dan geen schaalvoordelen: ze kunnen de onderdelen niet voor fietsen van hun andere merken gebruiken. Klanten zijn voor onderhoud en reparaties aangewezen op VanMoof en een klein aantal gecertificeerde partners. Daar wringt de schoen, want maar liefst 10 procent van de e-bikes van VanMoof moest binnen een jaar terug naar de winkel. In 2021 was het Amsterdamse bedrijf zo’n 8 miljoen euro kwijt aan garantie- en reparatiekosten.

De timing kan bovendien bijna niet slechter zijn. De verkoop van e-bikes valt de laatste tijd tegen. De vraag blijft achter vergeleken met de coronajaren, toen recordaantallen werden verkocht. Dit jaar kwam de fietsverkoop volgens experts zelfs erg traag op gang. Veel grote fabrikanten zitten momenteel met enorme voorraden.

Investeerders en autofabrikanten

VanMoof zal ongetwijfeld aankloppen bij een hele serie durfinvesteerders, bij wie het eerder tientallen miljoenen wist los te krijgen. Maar of die na de recente problemen nog toehappen? "Een Amerikaanse partij wellicht, daar blijkt het merk het beter te doen", aldus Hoitink. Maar door de opgelopen rente is het investeringsklimaat veel minder gunstig, waardoor het moeilijker is om kapitaal op te halen.

Hoitink denkt ook nog aan 'autofabrikanten die hun mobiliteitsaanbod willen verbreden'. "Maar ook daar geldt dat het aantal service-claims en daarmee de financiële risico's enorm zijn." Hackmann: "In de autosector zit zeker geld, maar ook zij gaan tegen dezelfde problemen aanlopen."

Als er nog een partij brood ziet in VanMoof, dan heeft die volgens Hackmann een hoop puin te ruimen. "Financieel hebben ze het niet op orde, maar de kwaliteit en aftersales ook niet. Dat zijn zaken die wel op te lossen zijn, maar erger is misschien nog wel dat het imago van de merknaam VanMoof aan gruzelementen ligt. Vertrouwen komt te voet en gaat te paard. Ik vrees dat dit voor VanMoof ook opgaat."

'Doodzonde'

Als er überhaupt al geïnteresseerde bedrijven zijn voor VanMoof, dan hebben die het faillissement afgewacht. Hoitink: "Dan ben je de schuldenlast kwijt en ook de vele claims die er ongetwijfeld komen. Het merk VanMoof heb je wel en je plukt de vruchten van de opgebouwde naamsbekendheid en vele marketingeuro’s die zijn geïnvesteerd."

Hackmann zou het erg jammer vinden als VanMoof verdwijnt. "Doodzonde, ze hebben het helemaal uit hun handen laten glippen. VanMoof was zeker innovatief en voerde soms een briljante marketing. Daar hadden ze meer oog en gevoel voor dan andere essentiële zaken."

Gevolgen voor andere fabrikanten?

Heeft de ondergang van VanMoof ook nog gevolgen voor de andere fabrikanten van e-bikes? De fietsexperts denken dat het meevalt. Hoitink: "De VanMoof-koper is een specifieke klant. Die kan nu bij andere merken terecht voor een alternatief. Dealergedreven merken zullen niet rouwig om de gang van zaken zijn."

Ook Hackmann verwacht niet dat het veel effect zal hebben. "Er zijn meer dan genoeg alternatieven, die de boel wel goed op de rit hebben en ook leuke fietsen maken. Die weten de negatieve publiciteit over VanMoof wel te pareren. VanMoof was ooit zijn tijd misschien een beetje vooruit, maar er zijn genoeg merken die nu ook trendy e-bikes aanbieden."

Kijk ook: De val van VanMoof - hoe verder?

Lees onze artikelen over VanMoof.