China troeft VS af met lancering geheimzinnig ruimtevliegtuig
De Amerikaanse X-37B © Boeing
China heeft voor de derde keer een herbruikbaar ruimtevaartuig gelanceerd. Er is niet veel bekend over de missie, maar met de lancering verslaat het land de Verenigde Staten, dat pas eind december zijn eigen voertuig in een baan rond de aarde zal plaatsen.
Donderdagochtend steeg een Changzheng 2F (Lange Mars)-raket op vanuit de lanceerbasis Jiuquan, gelegen in de Gobiwoestijn. Aan boord bevond zich een ruimtevliegtuig, dat diezelfde dag met succes in een lage baan rond de aarde terechtkwam. Dat meldt het Chinese staatsmedium Xinhua.
Het vliegtuig zal een tijdlang in de ruimte vertoeven, waarna het terug zal keren. Het is de bedoeling dat dat plaatsvindt op de militaire luchthaven Lob Nuur in de westelijke Chinese regio Xinjiang. Het vliegtuig zal landen op een landingsbaan, vergelijkbaar met de Space Shuttle. Dit was ook het geval bij de twee vorige vluchten.
Hoe lang het vliegtuig in een baan rond de aarde zal blijven, is niet bekend. De vorige vlucht duurde zo’n 276 dagen, de eerste slechts twee. Ook over de missie van het testvoertuig is weinig bekend. Tijdens de vorige testvlucht werd een testsatelliet in de ruimte geplaatst. Waar die voor dient, zegt China niet.
Concurrent van Amerikaans vliegtuig
Ook de Verenigde Staten werken aan een herbruikbaar ruimtevliegtuig, de Boeing X-37B. Daar is wat meer over bekend. Het vliegtuig lijkt op een miniatuur-Space Shuttle en heeft sinds 2010 al zes missies achter de rug. Tijdens zijn laatste missie, die in november 2022 ten einde kwam, verbleef het 908 dagen lang in een baan rond de aarde. Experts denken dat het ontwerp van het Chinese vliegtuig gebaseerd is op de X-37B.
Normaal gezien moest de zevende missie op zondag 18 december de lucht in, aan boord van een Falcon Heavyraket van SpaceX. Vrijdag werd echter bekendgemaakt dat de vlucht bijna twee weken wordt uitgesteld. De raket wordt ten vroegste op 28 december gelanceerd.
De nieuwe space race
Hoewel de VS voorlopig nog koploper zijn, voert China in sneltempo een inhaalmanoeuvre uit op het gebied van ruimtevaart. Het ruimteprogramma van het land, dat pas 20 jaar terug voor het eerst een persoon in de ruimte plaatste, is er de afgelopen jaren in geslaagd om meerdere onbemande maanmissies uit te voeren. Ook kon het een eigen ruimtestation, Tiangong (Hemels Paleis), in een baan rond de aarde plaatsen. Tiangong is intussen volledig bemand en heeft zelfs al een aantal bemanningswissels meegemaakt.
De komende jaren heeft China nog een paar ambitieuze missies in petto. Binnenkort wordt de ruimtetelescoop Xuntian (De Hemel Overziend) gelanceerd. Die lijkt sterk op de Hubble, maar zal een veel breder (tot 300 keer zo breed) gezichtsveld krijgen. Bovendien bevindt de telescoop zich straks in een baan die het toelaat om het richting Tiangong te manoeuvreren. Daardoor kunnen taikonauten onderhoudswerken uitvoeren zonder complexe lanceringen vanaf de aarde, zoals bij Hubble het geval was.
De komende jaren zal China ook de Changzheng 9 testen, de toekomstige uitdager van de Amerikaanse maanraket SLS. Het superzware lanceervoertuig moet uiteindelijk volledig herbruikbaar worden, in tegenstelling tot het 'wegwerpexemplaar' van NASA. Daarbovenop zijn ook een aantal private bedrijven in China, zoals CAS Space en iSpace, bezig met de ontwikkeling van hun eigen herbruikbare lanceervoertuigen. Hoewel de ruimtevaart momenteel dus gedomineerd wordt door SpaceX (en binnenkort ook wat andere Amerikaanse bedrijven als Blue Origin en Relativity Space), zal dat duidelijk niet voor altijd zo blijven.