80 procent jongeren haalt nieuws vooral van sociale media, waakhond waarschuwt voor algoritmes

Het commissariaat onderzocht de manier waarop jongeren aan hun nieuws komen. Daaruit blijkt dat 78 procent van de jongeren vooral sociale media gebruikt om op de hoogte te blijven, met de opstelling ‘het nieuws vindt mij’. En daar ligt al direct een valkuil voor de traditionele journalistiek, die nog onvoldoende aanwezig zijn op die sociale media. De grote nieuwsmerken zijn volgens het commissariaat 'terughoudend', mede vanwege hun verdienmodel dat loopt via eigen kanalen, met abonnementen en/of abonnementen.

Dat is zorgelijk, want jongeren komen zo niet genoeg in aanraking met een onafhankelijk, pluriform nieuwsaanbod via sociale media, stelt het commissariaat. Dat is slecht voor die jongeren, voor de maatschappij en op termijn ook voor die nieuwsmedia. Ondertussen krijgen de grote techbedrijven achter de sociale media te veel grip op wat jongeren lezen en kijken, zonder dat de traditionele media een voet tussen de deur krijgen. Daar profiteren verspreiders van onbetrouwbare informatie en desinformatie van.

Vertrouwen in de media is er, maar er moet veel gebeuren

In tegenstelling tot wat er vaak gedacht en gezegd wordt, is het vertrouwen in de traditionele nieuwsmedia er onder jongeren nog wel gewoon. Een enorme meerderheid van 94 procent van de Nederlandse jongeren vertrouwt het nieuws. De 6 procent die het nieuws wantrouwt loopt gelijk op met het percentage onder oudere doelgroepen.

De uitdaging ligt nu bij de traditionele nieuwsmedia en de politiek, stelt het commissariaat. Nieuwsmedia moeten zichtbaarder worden onder jongeren, en daarvoor zo nodig breken met journalistieke conventies. De politiek moet onderzoeken of er tijdelijk stimuleringsmaatregelen kunnen komen om media te helpen jongeren beter te bereiken. Ook moet de politiek techbedrijven reguleren, zodat die nieuwsmedia prominenter zichtbaar maken in hun aanbod, en zodat die nieuwsmedia ook via sociale media geld kunnen verdienen.

Nu al gelden er bepaalde eisen voor bedrijven als Ziggo en KPN, die verplicht de het publieke nieuwsaanbod moeten doorgeven. "Het is hoog tijd dat we sociale media en zoekmachines hetzelfde gaan behandelen als televisiepakketaanbieders", aldus het Commissariaat voor de Media.

NOS als uitzondering op regel: nieuwsmedia weinig zichtbaar

Verder moet de nieuwwijsheid van jongeren worden gestimuleerd, met name onder jongeren die een praktijkgerichte opleiding volgen. Onder hbo’ers en wo’ers zit het wel goed met het gebruik van journalistieke bronnen, maar jongeren met een praktijkgerichte opleiding of met een biculturele achtergrond blijven nog achter. Het gaat dan om dingen als het kijken naar meerdere bronnen, het kunnen nagaan of iets klopt en een algemene interesse in nieuws.

De NOS wordt door het commissariaat geprezen voor zijn succesvolle strategie op sociale media. NOS Stories heeft ruim 1 miljoen volgers op Instagram, waarvan de meerderheid tussen de tussen 13 en 24 jaar is. Maar, merkt het commissariaat ook op: het niet-journalistieke Cestmocro is op Instagram nog net iets groter.

Zonder de NOS zouden jongeren weinig andere nieuwsmedia zien op sociale media. In dat geval zou slechts 43 procent van de Nederlandse jongeren een nieuwsorganisatie tegenkomen op sociale media. Dat is deels te wijten aan de sociale media, die nieuws meestal niet actief aanjagen met hun ondoorzichtige algoritmes. Meestal moet je het nieuwsmedium dan zelf volgen, en daar ligt die kans voor nieuwsmedia om zich meer onder jongeren te profileren.

Meer nieuws over journalistiek en mis niets met onze Bright-app.