Jonge kinderen 1,5 uur per dag achter schermen
Kinderen tussen 0 en 6 jaar besteden dagelijks zo'n anderhalf uur achter telefoon, televisie of tablet.
Gold vorig jaar nog dat de helft van de kinderen tussen de 0 en 2 jaar tijd doorbracht met een smartphone, dit jaar is dat gestegen naar 57 procent. Ruim vier op de vijf kinderen van die leeftijd hebben ook al kennisgemaakt met de televisie én - gelukkig - met (voorlees)boekjes. Dit (en meer) blijkt uit het jaarlijkse Iene Miene Media onderzoek. Daarvoor ondervroeg Mediawijzer ruim duizend ouders met kinderen tussen de 0 en 6 jaar.
Roomser dan de paus
Dat kinderen steeds jonger achter een scherm zitten, is niet per se goed voor hun ontwikkeling. "Zeker heel jonge kinderen leren nog maar weinig van een scherm", zegt pedagoge Krista Okma, die de resultaten van het onderzoek verwerkte. "Zij moeten de echte wereld nog leren kennen, ontdekken. En alle tijd die ze op een scherm kijken, besteden ze daar niet aan."
Kinderen tot twee jaar zouden beperkt moeten worden in schermtijd, zegt Okma. "Hooguit een paar keer per week een kort moment samen op de tablet. Vanaf 2 jaar kun je dit dan uitbreiden naar zo'n tien minuten per keer, tot maximaal een half uurtje per dag. Vanaf een tablet kun je wel iets doen met emoties, maar in het echt leer je die veel beter." Toch hoef je als ouder ook niet roomser dan de paus te worden, zegt ze. "Probeer gewoon de balans te houden."
Geruststellen
Het is volgens Okma dan ook beter om je bezig te houden met wat er op het scherm te zien is, dan met de hoeveelheid tijd die je kind ernaar kijkt. Af en toe met je kind meekijken juicht ze toe. "Het hoeft niet per se schadelijk te zijn als je niet meekijkt; het is leerzamer en handiger als je dat wel doet. Dan kun je uitleg geven, vragen stellen, vaardigheden oefenen en je kind geruststellen als er per ongeluk iets engs voorbijkomt."
Dat geldt vooral voor kinderen tot 7 jaar. Rond die leeftijd leren ze het onderscheid te maken tussen echt en nep, tussen het filmpje en de reclame. "Dan kun je meer uitleg geven over wat je kind op het schermpje ziet en ingewikkelder vragen stellen."
Duwen en trekken
Verder blijkt uit het onderzoek dat kinderen meestal rond het avondeten televisie kijken, spelletjes doen op een tablet of een boekje lezen. Dat was vorig jaar ook al zo, maar toen werd de meeste tijd besteed na het avondeten. "Het avondeten is een duidelijk grensmoment", zegt Okma. "Daarna gaat vaak alles uit."
Het moment vlak voor het naar bed gaan, is het moeilijkste voor ouders om grenzen te stellen. Okma: "Dan loop je aan tegen een combinatie van enerzijds de aantrekkingskracht van het scherm en anderzijds het niet naar bed willen. Dan wordt het wel duwen en trekken."
Tips mediagebruik jonge kinderen
Helemaal verbieden gaat niet, vinden veel ouders. Dan is het handiger om het gebruik van telefoon, tablet en televisie zoveel mogelijk in goede banen te leiden. Peter Nikken, hoogleraar mediaopvoeding aan de Erasmus Universiteit en ontwikkelaar van de Toolbox Mediaopvoeding van het Nederlands Jeugdinstituut, geeft tips.
- Geef zelf het goede voorbeeld. "Let ook op je eigen mediagedrag. Goed voorbeeld doet goed volgen. Pak je beeldscherm er pas weer bij als de kinderen op bed liggen. Schermgebruik op jonge leeftijd is een directe voorspeller voor later. Als je kind aan tv of tablet gewend is, is het een stuk lastiger om ze te laten minderen als ze eenmaal op de basisschool zitten."
- Samen gebruiken is ontzettend belangrijk. "Net als bij voorlezen eigenlijk. Voorzeggen, benoemen, herhalen: allemaal kleine dingen die je kunt doen waar je kinderen veel profijt van kunnen hebben. Het vergt enige investering van jou als ouder, maar het hoort er wel bij."
- Selecteer van tevoren. "Maak een selectie van filmpjes en apps die je in een apart mapje voor je kind zet. Zo kunnen ze ook rustig zelfstandig kijken voor het eten, zonder dat je bang hoeft te zijn dat er onverwacht onaangename beelden te zien zijn."
Zo beperk je het internetgebruik van je kinderen: