Onderzoek: Nederlanders klaar voor zelfrijdende auto

Hoe kijken gewone Nederlanders eigenlijk aan tegen zelfrijdende auto's op de weg? Student techniek, bestuur en management (TBM) Bart Overakker vond het vreemd dat daar nog weinig onderzoek naar was gedaan. Zeker aangezien bedrijven als Alphabet en Tesla al wel flink aan het ontwikkelen zijn, en ook in Nederland proeven gehouden worden.

Na de discussie die vorig jaar oplaaide na een dodelijk ongeluk met een zelfrijdende Tesla in Florida besloot Overakker een onderzoek (PDF) te doen naar de beoordeling van zelfrijdende auto's. Via zijn stageplek bij het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid kreeg hij toegang tot 510 respondenten die in leeftijd, geslacht en opleidingsniveau een goede afspiegeling vormden van de Nederlandse bevolking.

63 procent voorstander

Het algemene beeld is positief: 63 procent van de Nederlanders is voorstander van de komst van een zelfrijdend transportsysteem. Een stuk meer dan Overakker vooraf had gedacht. "Ik vond het verrassend dat de meerderheid al voor was, zonder dat er nog positieve effecten van zelfrijdende auto's te zien zijn." 

Het vertrouwen is wel wankel, zag hij. Als een zelfrijdende auto een dodelijk ongeluk veroorzaakt, rekenden respondenten zo'n auto daar 4,5 keer zo hard op af als een gewone auto met chauffeur aan het stuur. Overakker leidde dat achteraf af, uit hun beoordelingen van situaties. Elke respondent kreeg twaalf toekomstscenario's voorgeschoteld waarin zelfrijdende auto's op verschillende manieren het verkeer beïnvloedden, met meer of minder dodelijke slachtoffers. 

Drie groepen

Hoe de respondenten die situaties beoordeelden, verschilde per groep. Aan de hand van de antwoorden deelde Overakker de respondenten in in drie groepen.Een derde van hen waren de zogenoemde enthousiastelingen, die zelfs met relatief slechte uitkomsten een toekomstscenario met zelfrijdende auto's prefereerden. Toch vonden ook zij een dodelijk ongeluk door een zelfrijdende auto drie keer zo erg als een dodelijk ongeluk veroorzaakt door een persoon achter het stuur.

Iets meer dan de helft van de mensen behoorde tot het centrale midden en 16 procent was risicovermijdend. Deze laatste groep beoordeelde een dode door automatisering als tien keer zo erg als een dode in ons huidige transportsysteem.

Goedkoper

Conclusie van Overakker, die vandaag afstudeert met het onderzoek: de invoering van zelfrijdende auto's kan maar beter te langzaam gebeuren dan te snel. "Want als er dan toch ongelukken gebeuren, ben je weer terug bij af."

Nederland is overigens goed op weg met de invoering van zelfrijdende auto's in de professionele sector, zegt Overakker. Hij verwijst naar het onderzoek van adviesbureau Roland Berger dat Nederland in mei nog op nummer 1 zette in de 'automotive disruption radar'.

Meer dan de helft van de Nederlanders zou volgens dat onderzoek geen normale auto meer kopen als zelfrijdende tripjes goedkoper zouden zijn. Dat is meer dan de negen andere onderzochte landen. Maar dat kan natuurlijk ook te maken hebben met onze beruchte gierigheid.