Kabinet: eerste versie app Europese digitale identiteit in 2023
Het kabinet wil dat er volgend jaar een eerste versie van een wallet-app voor de nieuwe Europese digitale identiteit (eID) beschikbaar komt. Met de eID kunnen burgers zich uiteindelijk in de hele EU identificeren. Nederland is kritisch over de plannen, maar de grote meerderheid van de EU-lidstaten is voorstander.
Volgens staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Digitalisering) gaat het om 'een eerste versie van een Nederlandse open-source wallet'. "Hierbij leg ik de hoogste lat als het gaat om gegevensbescherming, informatieveiligheid en toegankelijkheid. De eerste versie van deze wallet wil ik in 2023 werkend hebben", schrijft Van Huffelen aan de Tweede Kamer. Vervolgens wordt er met 'publieke en private partijen' samengewerkt aan meerdere 'wallet-concepten'.
Open-source houdt in dat de broncode openbaar is, zodat iedereen het kan controleren. Van Huffelen roept andere EU-landen ook op te onderzoeken om hun wallet-apps open-source is te maken. "Om te bevorderen dat het ontwerp en de werking van de wallet volledig transparant zullen zijn", aldus de staatssecretaris.
Europese digitale identiteit
De Europese Commissie wil over enkele jaren in de hele EU een digitale identiteit (eID), gekoppeld aan een Europees persoonsnummer, invoeren. Daarmee moeten burgers met een app kunnen aantonen wie ze zijn en allerlei officiële documenten kunnen delen, zoals een rijbewijs of diploma's. Met de eID zouden burgers zich ook bij bedrijven kunnen identificeren, bijvoorbeeld om aan te tonen dat ze meerderjarig zijn. De EU-lidstaten ontwikkelen zelf de wallet-apps, die later aan elkaar worden gekoppeld.
Het doel van de Europese Commissie is dat alle EU-burgers in 2025 een wallet-app met de eID kunnen gebruiken op hun smartphone. Het kabinet en de Tweede Kamer hebben grote bewaren op het plan. Zo vinden ze de koppeling aan een uniek persoonsnummer erg riskant met het oog op datalekken en identiteitsfraude. De meeste EU-landen zijn echter voorstander van de plannen.
'Overidentificatie'
Privacy-experts hebben ook regelmatig kritiek geuit op de komst van de Europese digitale identiteit. Ze vrezen bijvoorbeeld dat burgers steeds vaker verplicht zullen worden om zich digitaal te identificeren. Ook dreigen mensen die geen smartphones willen of kunnen gebruiken te worden buitengesloten.
Tijdens de onderhandelingen tussen de EU-landen heeft Nederland volgens Van Huffelen meerdere kanttekeningen geplaatst. Zo is bezwaar gemaakt tegen het 'gebruik van één uniek en persistent nummer'. Ook heeft ze benadrukt dat het gebruik van de wallet-apps vrijwillig moet zijn en dat burgers alternatieven moeten kunnen kiezen, zoals bijvoorbeeld DigiD in Nederland. Bovendien moet verkoop en delen van gegevens strikt worden verboden. Verder zet Nederland zich volgens haar in voor de 'bescherming tegen overvraging, overidentificatie en uitsluiting'.