Hartscan Apple Watch krijgt praktijktest in Nederland: 'Beroertes voorkomen'

Mensen vanaf 65 jaar lopen een verhoogd risico op boezemfibrilleren oftewel atriumfibrilleren. Dat is een hartritmestoornis die in eerste instantie ongemerkt kan blijven, maar onbehandeld één van de hoofdoorzaken is van beroertes. Dat is te voorkomen met een vroege diagnose en medicatie, maar dan moet zo'n diagnose wel gesteld worden. Om dat voor zowel patiënt als arts makkelijker te maken, zet Cardiologie Centra Nederland nu de Apple Watch in.

De Apple Watch bevat sinds het eerste model uit 2015 al een hartslagmeter die de hartslag van de gebruiker de hele dag in kaart brengt. Sinds 2018 bevatten nieuwe Apple Watches ook een ECG-scanner, waarmee gebruikers zelf gemakkelijk een hartfilmpje kunnen maken. In 2019 concludeerde Stanford Medicine in een studie samen met Apple dat die ECG-functie inderdaad succesvol boezemfibrilleren kan ontdekken. Dat gebeurt grotendeels vanzelf, zolang het horloge wordt gedragen. Bij afwijkende signalen vraagt de Apple Watch of de gebruiker in 30 seconden een hartfilmpje wil maken. 

'Hartritmestoornissen vroeger ontdekken?'

Cardiologie Centra Nederland (CCN) gaat die functie nu voor het eerst in de praktijk testen, onder de doelgroep die daadwerkelijk een verhoogd risico loopt op atriumfibrilleren. Dat gebeurt in samenwerking met het Amsterdam UMC en de Bob Vlake Foundation. De Apple Watches worden in bruikleen ter beschikking gesteld door Apple. "De Apple Watch wordt toegevoegd aan ons HartWacht-platform, dat sinds 2016 bestaat", vertelt cardioloog Aernout Somsen, medeoprichter van CCN.

Via HartWacht kijken cardiologen mee met allerlei hart-data van patiënten die thuis zitten. Zij kunnen dan in een vroeger stadium ingrijpen, en daarmee bijvoorbeeld ziekenhuisopname ambulancevervoer. "Wij zijn daarom met de vraag gekomen: kunnen we mensen met een verhoogd risico op boezemfibrilleren in een vroege fase detecteren om te voorkomen dat ze complicaties krijgen? En wij vinden de Apple Watch daar een goed apparaat voor."

Eisen op medisch en privacy-vlak

Volgens Somsen pleit het voor de Apple Watch dat het horloge allerlei medische goedkeuringen heeft. Daarnaast is het apparaat een stuk kleiner, goedkoper en makkelijker in gebruik dan doorsnee medische apparatuur. Ook is de mogelijkheid om versleuteld de hart-data te delen met artsen een vereiste, onder meer van de Europese privacywet. "Apple heeft de medisch-ethische commissie van het Amsterdam UMC van alles moeten aanleveren om te bewijzen dat die data niet bij derden komen."

Het is goed mogelijk dat ook andere slimme horloges en kleine hartslagmeters op termijn ingezet gaan worden door CCN. "Maar voor elk nieuw apparaat is eerst het soort studie nodig dat we nu gaan doen", aldus Somsen. Die studie wordt geleid door arts-onderzoeker Nicole van Steijn. "Op basis van eerdere data hebben we berekend dat we 306 deelnemers nodig hebben om een significant verschil aan te kunnen tonen", aldus Van Steijn.

"Dat zijn mensen die al een verhoogd risico lopen, met naast leeftijd bijvoorbeeld ook een verhoogde bloeddruk of suikerziekte. De helft van die mensen krijgt een Apple Watch, de andere helft niet: die krijgt de reguliere cardiologische zorg", legt de arts-onderzoeker uit. "We willen zo vooral mensen gaan vinden die dus geen klachten hebben."

Minder gedoe en minder kosten

De studie met de Apple Watch wordt in december afgerond, maar nu al verwachten Somsen en Van Steijn positieve resultaten. "In de spreekkamer zie ik nu al regelmatig mensen met een Apple Watch die zeggen: 'kan je even naar mijn ECG kijken?'. En dan zeg ik: 'dat is een ritmestoornis'."

Het is volgens de cardiologen daarom goed denkbaar dat meer mensen in de risicogroep op termijn worden voorzien van een Apple Watch. "Of ze hebben er zelf al een, maar koppelen die aan HartWacht", zegt Somsen. Het helpt volgens de arts dat dit soort smartwatches makkelijk en aantrekkelijk in het gebruik zijn. "We onderschatten soms de technische vaardigheden van mensen op leeftijd", lacht de arts.

Uiteindelijk kan de inzet van slimme horloges met hartritmestoornissen veel zorgkosten schelen, en de druk op de zorg verlagen. "Uit eerdere analyses met HartWacht bleek al dat het ambulanceritten scheelt, ziekenhuisopnames maar ook consulten. Het is dus echt voor iedereen voordeliger", aldus Somsen.

Floris Poort, redacteur Bright

Kijk ook: