Staking voorbij: AI-kloon van acteurs mag pas na toestemming
De Amerikaanse acteursstaking is eindelijk voorbij. Acteurs moeten nu toestemming geven voordat zij door AI gekopieerd mogen worden, en de betalingen uit streamingdiensten moeten eerlijker worden verdeeld.
De acteurs hebben zo'n vier maanden gestaakt, en al die tijd lag de productie van de meeste films en series stil, net als de promotie daarvan. Zo zag je de afgelopen tijd alleen regisseur Martin Scorsese zijn nieuwe film Killers of the Flower Moon promoten, en niet de acteurs. Veel producties lagen al langer stil, vanwege de schrijversstaking die al eerder begon en eind september tot een eind kwam.
Net als de schrijvers waren ook acteurs bang dat zij door AI vervangen zouden worden. Daar zijn nu afspraken over gemaakt, in een voorlopige deal tussen acteursvakbond SAG-AFTRA en de Hollywoodstudio's. Er is onder meer afgesproken dat acteurs niet zonder toestemming van zichzelf door AI gekopieerd mogen worden, of na overlijden met toestemming van familie. Bovendien moeten de acteurs worden betaald voor het gebruik van hun gelijkenis. Dat geldt ook voor achtergrondacteurs, de eerste groep acteurs die door AI getroffen dreigde te worden.
De overeenkomst is verre van unaniem. Zo roept actrice en filmmaker Justine Bateman acteurs op om alleen akkoord te gaan "als zij niet meer willen werken". De beschermingen rond AI gaan volgens Bateman lang niet ver genoeg, en het is volgens haar een kwestie van tijd voordat studio's acteurs via omwegen alsnog overbodig zullen maken. Op 5 december stemmen alle acteurs in de vakbond definitief voor of tegen de nieuwe regels, verwacht wordt dat een meerderheid voor zal zijn.
Compromis rond streaming-inkomsten
Verder is nu afgesproken dat acteurs een bonus als hun werk op streamingdiensten wordt geplaatst, al is dat wel echt een compromis geworden: de bonus is veel kleiner dan de oorspronkelijke eis van de acteurs. Die wilde eigenlijk een vast percentage afspreken dat zij van de streamingmaatschappijen zouden krijgen. Zo is het geregeld bij bioscoopfilms en vroeger ook bij video- en dvs-verkopen, de gouden dagen voor acteurs.
Nu is er sprake van een 'participatiebonus' overeengekomen van in totaal circa 40 miljoen dollar per jaar. Acteurs van de meest succesvolle series op streamingdiensten krijgen uit dat potje betaald, een regeling die volgens de vakbond 'een schijntje' is van wat de shows op streamingsdiensten waard zijn. Toch is dit het compromis geworden.