Kritiek op kabinetsplan voor bijhouden van taxiritten in database: dit speelt er

Op dit moment worden taxiritten niet centraal op één punt bijgehouden. Iedere taxichauffeur slaat zelf zijn ritten op op de boordcomputer in zijn of haar auto. Als toezichthouder Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) controles uit wil voeren, dan moet een toezichthouder fysiek naar de taxi in kwestie toe om de data uit te lezen.

Het kabinet wil dat controles makkelijker kunnen worden uitgevoerd, en heeft daarom een database voorgesteld waarin alle taxiritten in Nederland centraal worden opgeslagen. Gps-coördinaten van vertrek- en aankomstpunten van ritten moeten automatisch naar de database toegestuurd gaan worden.

Privacy op het spel

De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) vindt dat geen goed plan, zo liet het gisteren weten. Volgens de toezichthouder worden op deze manier gegevens opgeslagen die laten zien waar mensen in- en uitstappen. “Iemand met toegang tot die database zou gevoelige privézaken van passagiers kunnen ontdekken”, zo schreef de organisatie.

"Wij snappen dat het kabinet het toezicht makkelijker wil maken”, aldus AP-bestuurslid Katja Mur. “Maar door zo nauwkeurig in één database de coördinaten van de vertrek- en eindpunten van elke taxirit op te slaan, stel je mensen die de taxi nemen onnodig bloot aan privacyrisico’s. Passagiers verdienen een betere bescherming.” Volgens de organisatie is op basis van gps-coördinaten gemakkelijk te achterhalen bij welke woning iemand is opgehaald.

Wat als het misgaat met zo'n database?

Bovendien moet rekening gehouden worden met een als het mis gaat met zo’n database, aldus de AP. “‘Een datalek zit vaak in een klein hoekje. Door een foutje, een kwaadwillende medewerker of een hacker. We hebben dit vaak genoeg fout zien gaan, ook bij overheidsinstellingen”, zegt Mur.

De AP wijst er ook op dat het risico bestaat op wat function creeping genoemd wordt. Dat gebeurt wanneer de gegevens gebruikt worden voor andere doeleinden dan waarvoor ze bedoeld zijn. “Misschien wil de politie wel toegang. Of vinden de Belastingdienst en de gemeente dat wel handig, om te controleren of mensen niet frauderen met toeslagen of uitkeringen. Door die data weer te koppelen aan andere data, kan de overheid mensen op de voet volgen. Dat moeten we niet willen", zegt het bestuurslid.

Kabinet moet terug naar de tekentafel

De toezichthouder vindt dat het kabinet terug moet naar de tekentafel, en de grote risico’s moet wegnemen. Er zijn nog geen goede redenen gegeven voor de verzameling van de data, aldus de AP. “Maar ook al kan het kabinet die redenen wel geven, dan nog zou het kabinet het waar nodig moeilijker moeten maken om de locatiegegevens te herleiden tot specifieke passagiers. Bijvoorbeeld door met simpele aanpassingen de locatie minder nauwkeurig te maken.”

Lees meer over privacy en blijf op de hoogte via onze nieuwsbrief.