Twee Europese satellieten zijn op weg om een mini-eclips te veroorzaken
©ESA
De ESA (European Space Agency) heeft twee satellieten gelanceerd om een stukje van de zon te bestuderen dat we zelden hebben gezien. Hiervoor moeten ze wel eerst een mini-eclips veroorzaken.
Afgelopen donderdag vertrokken de twee satellieten bovenop een Indiase raket. De missie, Proba-3, is bedoeld om een zeldzaam gezien stukje van de corona van de zon te zien. Het is een experiment waarbij satellieten op de millimeter goed van elkaar af te moeten staan. Dat doen ze straks op 60.563 kilometer bij de aarde vandaan.
Occulter en Coronagraph
De satellieten zijn niet klein: ze zijn ongeveer zo groot als een kleine auto en moeten dus perfect goed worden geparkeerd, want ze moeten voor een eclips zorgen. Het is geen eclips die we op aarde kunnen zien: het is er een van de ene satelliet naar de andere. De grootste, het Coronagraph-ruimtevaartuig, moet de corona op de gevoelige plaat leggen. Het kleinere ruimtevaartuig Occulter, fungeert als navigator en die moet straks op 150 meter afstand van de Coronagraph gaan staan. Hiermee wordt dan een 1,4 meter grote schijf gebruikt om het zonne-oppervlak te verduisteren op de Coronagraph, waardoor de ultrahete gassen van de corona beter uitkomen.
De corona, die zich miljoenen kilometers uitstrekt van het oppervlak van de zon met een temperatuur van maximaal 20 miljoen kelvin, kun je normaal het beste zien tijdens een zonsverduistering. Omdat die maar een paar minuten duren, is er te weinig tijd om het goed te kunnen bestuderen. Nu wordt er dus een kunstmatige zonsverduistering gecreëerd om beter zonne-onderzoek te kunnen doen. Dat is eerder ook geprobeerd, maar toen lukte dat niet goed omdat het om een losse Coronagraph ging. Nu komt daar die Occulter bij om alles in goede banen te leiden. Het zou beter zijn om een enorm ruimtevaartuig van 150 meter lang te gebruiken, maar dat is onbetaalbaar.
Proba-3-missie
Daarom is gekozen voor deze Proba-3-missie, die met een budget van 200 miljoen euro werkt. De satellieten communiceren via onder andere een soort interne radioverbinding, maar ook via camera’s op de Occulter die weer naar de leds op de Coronagraph kijken. Er is daarnaast een laser waarmee de Occulter op een reflector schijnt, waarbij het weerkaatsende licht helpt om de afstand te blijven bepalen. Essentieel, want de twee moeten zes uur lang in dezelfde positie zijn, die niet meer dan een millimeter mag afwijken. De corona wordt bestudeerd om te begrijpen hoe de zon de zonnewinden opwekt die voor geomagnetische stormen zorgen. Deze hebben invloed op de aarde.
Proba-3 moet een normaal onzichtbaar deel van de corona in beeld brengen tot 70.000 kilometer boven het oppervlak van de zon. Maar er is nog een reden om de missie te doen: “De coronale waarnemingen van Proba-3 zullen plaatsvinden als onderdeel van een grotere demonstratie van nauwkeurig formatievliegen in een baan om de aarde,” zegt Josef Aschbacher, directeur-generaal van ESA. “De beste manier om te bewijzen dat deze nieuwe Europese technologie werkt zoals bedoeld, is door nieuwe wetenschappelijke gegevens te produceren die niemand ooit eerder heeft gezien.”
Lees meer over wetenschappelijk onderzoek.