'Geenstijl mag linken naar gelekte Playboy-foto's'

Een website mag naar auteursrechtelijk beschermd materiaal linken, ook als de rechthebbende het materiaal niet op internet heeft gezet. Dat is het advies van advocaat-generaal Melchior Wathelet van het Europees Hof in de zaak tussen Geenstijl en uitgever Sanoma. Het advies wordt meestal door het hof overgenomen. Sanoma, de oude uitgever van Playboy, spande de zaak in 2012 aan nadat Geenstijl naar uitgelekte naaktfoto's van de realityster linkte. De foto's stonden op een Australische fotowebsite, en niet op Geenstijl.

Volgens Wathelet vormt het plaatsen van een link die verwijst naar een site waarop zonder toestemming foto’s zijn gepubliceerd, op zich geen schending van het auteursrecht. Dat komt omdat de foto's op sites van derden, zoals de Australische fotowebsite, 'vrij toegankelijk' waren.

Vrij toegankelijk

"Als internetgebruikers elke keer dat zij een hyperlink plaatsen naar werken die vrij toegankelijk zijn op een andere website, bloot zouden staan het risico van een rechtszaak wegens schending van auteursrechten, zouden zij veel terughoudender zijn met deze hyperlinks", schrijft Wathelet. "Dat zou ten koste gaan van de goede werking en de architectuur van internet en van de ontwikkeling van de informatiemaatschappij."

Het is volgens de advocaat-generaal wel belangrijk dat het specifiek gaat om linken naar een andere bron.

Hoger beroep en Hoge Raad

De rechtbank in Amsterdam oordeelde in 2012 dat het weblog het auteursrecht van Playboy had geschonden door te linken naar de gelekte naaktfoto's. Ook vond de rechtbank dat GeenStijl inbreuk maakte op het portretrecht en de persoonlijke levenssfeer van Dekker. Na een hoger beroep werd die uitspraak eind 2013 teruggedraaid door het gerechtshof.

De zaak ging daarna naar de Hoge Raad, waarvan de advocaat-generaal adviseerde om het Europees Hof zich over de kwestie te laten buigen. Volgens de Hoge Raad is advies van het hof nodig omdat er geen jurisprudentie is op dit gebied. Dit gebeurde bijvoorbeeld ook bij het 'recht om vergeten te worden' bij Google en het Europese verbod op illegaal downloaden.

Belangrijk voor toekomstige uitspraken

In 2014 sprak het Europees Hof zich al uit over een vergelijkbare zaak over linken naar auteursrechtelijk beschermd materiaal. Toen oordeelde het Europees Hof dat linken naar auteursrechtelijk beschermd materiaal niet illegaal is. In deze zaak was het materiaal al door de rechthebbende op het internet gezet. In de zaak tussen Playboy en Geenstijl waren de foto's gelekt, waardoor ze niet door de rechthebbende online zijn gezet.

Het advies van de advocaat-generaal en de uiteindelijke uitspraak van het Europees Hof zijn belangrijk voor toekomstige uitspraken. Een Nederlandse rechter kan zich bij een soortgelijke zaak op dit oordeel baseren. De definitieve uitspraak van het hof wordt binnen enkele maanden verwacht.