Mark Zuckerberg blijft zwijgen over megalek

Afgelopen weekend publiceerden The New York Times en The Observer over het verzamelen en misbruiken van gegevens van 50 miljoen Facebook-gebruikers door het databedrijf Cambridge Analytica.

De gegevens werden gebruikt om gerichte advertenties te sturen voor de campagne van Donald Trump in aanloop naar zijn verkiezing tot president. Dat nieuws zorgde voor een storm van kritiek in de VS en daarbuiten. Ook in de EU was de roep om Facebook ter verantwoording te roepen duidelijk. Het schandaal zorgde er gisteren voor dat het aandeel Facebook fors onderuit ging.

Facebook reageerde wel. Een dag voordat het nieuws naar buiten kwam maakte Facebook bekend dat Cambridge Analytica en dochterbedrijf SCL Group waren geschorst. Gisteren werd bekend dat er een bureau werd ingehuurd om onderzoek te doen naar de kwestie. Maar wat vooral opvalt in de reacties van Facebook is dat er geen woord van Facebook-oprichter en ceo Mark Zuckerberg te vinden is. Hij houdt zijn kaken stijf op elkaar. Vooral in Amerika wordt de roep om een reactie steeds groter. Bloomberg meldt op basis van ingewijden dat de Amerikaanse toezichthouder FTC een onderzoek opent naar Facebook. 

'Je voedt speculatie'

Dat Zuckerberg zelf niet heeft gereageerd, verbaast ook Jos Govaart, oprichter en eigenaar van pr-bureau Coopr. "Je voedt speculatie als je zelf niet optreedt." Andersom kan juist een positief beeld blijven hangen als de ceo naar buiten treedt en dat op een oprechte manier doet, zegt Govaart. "Het is geen lekkere situatie als je een reactie moet geven wanneer er iets aan de hand is, maar als je het risico inschat en proactief bent, ben je dat voor."

Govaart gelooft niet het bedrijf heel veel schade gaat ondervinden. "Bij de mensen die nadenken over wat ze doen met hun data en wat ze delen en met wie, is dit wel weer een extra druppel. Maar dit nieuws lijkt me niet het meest bepalende voor het gedrag van mensen."

Hij zou het sterk vinden als Zuckerberg ook nu nog met een verklaring komt. "Het is ook in crisistijd haalbaar om de schade beperkt te houden en een neutraal beeld te laten ontstaan. Never waste a good crisis. Maar je wekt natuurlijk meer vertrouwen door zelf naar buiten te treden met nieuws als de wereld daar nog niet van op de hoogte is."

Persoonlijkheidstest

Cambridge Analyitca kon de gegevens van de miljoenen gebruikers verzamelen via een eigen app op Facebook. Honderdduizenden gebruikers namen via de app tegen betaling een persoonlijkheidtest af. Daarmee gaven zij ook toestemming voor het academisch gebruik van de verzamelde data. Maar de app verzamelde ook de informatie van Facebook-vrienden van de mensen die meededen aan de test.

Facebook was volgens The Guardian al in 2015 op de hoogte dat het databedrijf in 2014 de gegevens van de miljoenen gebruikers had buitgemaakt. Maar het bedrijf deed weinig om gebruikers op de hoogte te brengen van het ongeoorloofde gebruik van de gegevens.

Onhandig voor de beeldvorming is dat Zuckerberg en COO Sheryl Sandberg vorige week samen voor bijna 100 miljoen dollar aan Facebook-aandelen van de hand deden. Dat Zuckerberg aandelen ging verkopen was al bekend, maar valt ongelukkig samen met alle ophef. 

Volgens The Verge organiseert Facebook later vandaag een interne vergadering voor de medewerkers, waarin zij vragen kunnen stellen over de crisis. Ook die vergadering wordt niet geleid door Zuckerberg maar door Paul Grewal, de juridisch directeur van het bedrijf. 

Zuckerberg op het matje

De kans is aanwezig dat Zuckerberg binnenkort toch wat gaat zeggen. Hij wordt opgeroepen om voor een Britse parlementaire commissie te verschijnen. Maar ook dat is geen garantie. Want toen Zuckerberg vorig jaar voor een Amerikaanse commissie van het Congres moest verschijnen, kwam hij niet opdagen. Toen moest hij vertellen wat Facebook deed om de verspreiding van nepnieuws te voorkomen rond de verkiezingen in de VS. Daar bood hij later wel zijn excuses voor aan. 

Middenin de huidige crisis werd ook nog eens bekend dat het hoofd beveiliging van Facebook, Alex Stamos, in augustus het bedrijf verlaat. Volgens The New York Times gaat dat om een interne ruzie over de te volgen koers om de verspreiding van nepnieuws te bestrijden. Stamos zegt op Twitter dat hij nog steeds volop bezig is met zijn werk bij Facebook.

CEO onder vuur

In navolging van het nieuws kwam Alexander Nix, de ceo van Cambrdige Analytica, nog verder onder vuur te liggen. In een gesprek met undercoverjournalisten van Channel 4, dat werd opgenomen met een verborgen camera, zegt Nix dat zijn bedrijf in het geheim meewerkt aan verkiezingscampagnes. Daarbij maakt het bedrijf gebruik van schimmige constructies. 

Nix stelt zelfs voor om 'meisjes naar het huis van een kandidaat' te sturen. Daarbij suggereert hij vrouwen uit Oekraïne te gebruiken, omdat die effectief zijn. In een reactie op alle ophef rond het bedrijf en zijn persoon zegt Nix dat hij mogelijk ontslag neemt als dat beter is voor het bedrijf.