Online-speurders achterhalen identiteit van Russische soldaten
Sinds de oorlog in Oekraïne begon proberen internetspeurders met behulp van gezichtsherkenning de identiteit van Russische militairen te achterhalen. Dat is dankzij allerlei apps steeds makkelijker en sneller te doen.
Vorige week postte Ramzan Kadyrov, de omstreden leider van Tsjetsjenië, een propagandafilmpje waarin een soldaat met een glimlach op zijn gezicht voor een rij tanks staat. Tactical Systems Academy, een Frans bedrijf dat militairen en politieagenten helpt opleiden, postte op Twitter hoe het de soldaat in korte tijd kon identificeren.
Daarbij gebruikte het voornamelijk tools die voor iedereen beschikbaar zijn. "Met alleen toegang tot een computer en internet, kun je net als een inlichtingendienst zijn," vertelt de ceo van Tactical Systems Academy aan Wired. Het bedrijf geeft nu ook trainingen in Open Source Intelligence (OSINT). Dat zijn manieren om via openbare online-bronnen informatie te controleren.
Profiel te vinden in enkele minuten
Ook Bright probeerde de tactiek uit. Met een gratis proefversie van de Russische software FindClone konden we in een paar minuten het profiel van een in 2014 door Oekraïne gevangengenomen Russische soldaat terugvinden op VKontakte. Dat is een populaire social media-website in Rusland.
Aan de hand van oude artikelen, waarin de soldaat bij zijn volledige naam wordt genoemd, en een aantal opvallende fysieke kenmerken, konden we achterhalen dat de software de juiste soldaat had opgespoord. In totaal duurde het zo’n tien minuten om de identiteit van de man te verifiëren.
Krijgsgevangene
Ook andere media konden dezelfde software gebruiken om Russische soldaten op te sporen. Zo lukte het Wired in vijf minuten het profiel van een krijgsgevangene te vinden. Daarop stond een hoop persoonlijke informatie, zoals zijn verjaardag en foto’s van zijn familie.
De Oekraïense OSINT-groep InformNapalm kon hetzelfde doen met de foto van twee Russische soldaten die tijdens het begin van de oorlog werden gevangengenomen. Ook daarbij zou deels gebruikt zijn gemaakt van gezichtherkenningstechnologie.
Ook risico’s
Hoewel de tactiek de laatste weken populair is gebleken, zijn er ook risico's aan verbonden. De technologie werkt nog niet perfect, waardoor het zou kunnen dat sommige mensen foutief geïdentificeerd worden.
Ryan Fedasiuk, een Amerikaanse veiligheidsexpert, zei tegen Wired ook dat overheidsdiensten nog altijd over veel krachtigere middelen beschikken. "Ik ben er zeker van dat Russische analisten Twitter en TikTok in de gaten houden met krachtige technologie. Zij delen niet zo openlijk wat zij vinden."
'Laat ze weten dat we ze volgen'
Ondanks die risico’s wil de ceo van Tactical Systems Academy anderen inspireren om OSINT-vaardigheden te ontwikkelen om Russische soldaten op te sporen. "Hoe meer individuen publiekelijk geïdentificeerd worden en weten dat ze gevolgd worden door de OSINT-gemeenschap, hoe kleiner de kans dat ze oorlogsmisdaden zullen plegen."