Vliegen op waterstof van Nederland naar Londen: 'Wereldwijd uniek'
Een vliegtuig met tot 80 zitplaatsen moet vanaf 2028 op vloeibare groene waterstof gaan vliegen tussen Nederland en Londen. Een Nederlands samenwerkingsverband maakt hiervoor een waterstofsysteem dat in bestaande vliegtuigen wordt ingebouwd. Het project kan ons land een belangrijke speler maken op het gebied van vliegen op waterstof, zeggen de organisaties.
Het waterstofsysteem heet het Hydrogen Aircraft Powertrain and Storage System (HAPSS). Het wordt ontwikkeld door een Nederlandse publiek-private samenwerking, opgezet door Unified International en InnovationQuarter met zeventien organisaties, waaronder Fokker, TU Delft, Rijksoverheid en het Koninklijk Nederlands Lucht- en Ruimtevaartcentrum. De overheid stelt zo'n honderd miljoen euro beschikbaar, terwijl de betrokken partijen samen nog eens honderd miljoen neertellen.
Het systeem zal worden ingebouwd in een bestaand propellervliegtuig met 40 tot 80 zitplaatsen. "We kiezen voor vloeibare waterstof met een vliegtuig van een behoorlijke omvang, dat commercieel inzetbaar is", vertelt Bert Klarus van InnovationQuarter. "We vinden het belangrijk dat de luchtvaart gaat verduurzamen en dat we in onze regio de kennis en industriële basis hebben om hier een belangrijke bijdrage aan te leveren."
Voor korte afstanden
Het systeem moet in 2025 op kleine schaal worden getest in het laboratorium. Later zou het systeem gebruikt kunnen worden in nieuwe zero-emissie-vliegtuigen. "Dit is wereldwijd uniek volgens experts. En het mooiste: boven dit project wappert een volledig Nederlandse vlag", aldus Michel van Ierland van Unified International.
Het waterstofsysteem is volgens het consortium interessant voor korte afstanden waar momenteel nog wordt gemikt op elektrisch vliegen met accutechnologie, zoals in Scandinavië, de VS en Nieuw-Zeeland. "Maar wij verwachten niet dat batterijtechnologie de komende jaren een grote vlucht gaat nemen, vandaar dat we inzetten op waterstof", zegt Klarus.
De initiatiefnemers denken dat HAPPS tegen 2028 tot wel 1200 banen oplevert. "We bieden met dit programma structurele werkgelegenheid in de groene economie", aldus Van Ierland.
Goedkopere oplossing
Vliegtuigfabrikanten Airbus, Boeing, Embraer en De Havilland zijn mogelijke klanten voor het waterstofsysteem. "Fabrikanten hebben interesse in de verschillende componenten van zo’n waterstofsysteem en in de certificering. Het ontwikkelen van een volledig nieuw waterstofsysteem kost hen veel meer geld en de certificering zou veel meer tijd in beslag nemen. Wij willen een goedkopere oplossing bieden die laat zien dat vliegen op waterstof veilig mogelijk is", zegt Klarus.
Het bedrijf ZeroAvia wil overigens in 2024 al de eerste vluchten op waterstof uitvoeren tussen Rotterdam en Londen, maar dat gebeurt met een omgebouwd vliegtuig met maar 19 zitplaatsen. "Het toestel van ZeroAvia valt in een andere klasse. Daar is ook zeker een markt voor, maar wij hebben gekozen voor een groter toestel waarmee al veel wordt gevlogen. Maar als ZeroAvia bewijst dat het kan, is dat alleen maar goed voor de interesse vanuit de markt", aldus Klarus.
Waterstof in de staart, stille propellers
Anders dan in de huidige vliegtuigen wordt de brandstof niet meer in de vleugels opgeslagen. Dat gebeurt in het systeem met waterstofcapsules in de staart. De waterstof wordt daarna richting de motor getransporteerd en omgezet in elektriciteit die de propellers in beweging zet. Het is niet gemakkelijk, zegt Klarus. "Wil je waterstof door leidingen vervoeren, dan moet je het goed onder controle houden met drukregelaars en compressoren. En er komt veel warmte vrij."
Daarnaast moet het vliegtuig ook gaan werken met een nieuw soort propeller, waardoor het toestel veel minder lawaai moet maken. "De elektromotor is al heel stil en daar komt nog stillere propellers bij."
Behalve de technologie is het systeem goedgekeurd krijgen om te mogen vliegen ook een grote uitdaging, verwacht Klarus. "De certificatie is een kwestie van de lange adem. Veel regelgeving rond waterstof moet nog worden vastgesteld."
Tonie van Ringelestijn