Rechter velt hard oordeel: Google heeft illegaal monopolie met zijn zoekmachine

Het Amerikaanse Ministerie van Justitie had Google aangeklaagd wegens machtsmisbruik met zijn zoekmachine. De federale rechter Amit Mehta sluit zich in het vonnis hierbij aan en oordeelt dat Google met zijn zoekmachine heeft gehandeld als een monopolist. Het is een opvallende uitspraak, want het is de eerste keer dat een rechtszaak tegen een techmonopolie in het voordeel van de Amerikaanse Justitie is beslist.

Doordat Google miljarden betaalde om de standaard zoekmachine te blijven op de populairste smartphones en webbrowsers, heeft het bedrijf volgens de rechter 'elke andere concurrent ervan weerhouden om succesvol te zijn op de zoekmarkt'.

Omstreden deals met Apple en Samsung

Zo sloot Google bijvoorbeeld omstreden deals met browsermakers als Mozilla en gadgetfabrikanten als Samsung en Apple om als standaard zoekmachine ingesteld te blijven. In de zaak moesten meerdere grote techbedrijven dan ook getuigen. Hieruit bleek dat Google 36 procent van zijn inkomsten uit zoekadvertenties afdroeg aan Apple voor zijn vaste plek in de Apple-browser Safari, goed voor maar liefst 20 miljard dollar per jaar. Dit getal werd per ongeluk onthuld door een getuige tijdens het verhoor, en had dus eigenlijk geheim moeten blijven.

Dit heeft meegespeeld bij het eindoordeel. Rechter Amit Mehta vroeg zich af: "Als dat is wat er nodig is om Google te verdringen als de standaardzoekmachine, zouden de mensen die de Sherman Act hebben geschreven zich daar dan geen zorgen over maken?" De Sherman Act is de Amerikaanse antitrustwetgeving, bedoeld om monopolievorming tegen te gaan.

'Superieur product'

Google hield tijdens de rechtszaak vol dat het zijn marktpositie had bereikt door simpelweg een 'superieur product te creëren'. Toch klinkt die redenering niet al te logisch: als je een beter product hebt, zou je toch niet zoveel geld hoeven te betalen om de standaardoptie te blijven in webbrowsers? Bovendien stelde Google dat gebruikers de keuze hadden om hun instellingen te wijzigen, maar ook dat gaat in tegen de logica om zoveel geld te betalen aan de makers van gadgets en browsers.

Concurrent Microsoft getuigde tijdens de rechtszaak dat het zelfs bereid was zijn merk 'Bing' te veranderen als het de standaardinstelling op iOS-apparaten zou worden. Satya Nadella, de CEO van Microsoft, redeneerde daarnaast dat de hoeveelheid extra verkeer automatisch zou leiden tot betere kwaliteit.

Mogelijk aanpassingen

Het is nog niet duidelijk wat de gevolgen zullen zijn voor Google. Een geldboete ligt in het verschiet, maar waarschijnlijk zal het bedrijf ook zijn bedrijfsvoering moeten aanpassen als het aankomt op het behouden van de standaardinstelling in webbrowsers.

Het bedrijf zal dus veranderingen moeten doorvoeren, wat qua timing niet bepaald gunstig is voor de zoekgigant. Google krijgt er met de opmars van AI-chatbots de komende tijd juist wel meer concurrentie bij. En het bedrijf kwam onlangs nog negatief in het nieuws vanwege zijn nieuwe AI Overviews, die allerlei onjuiste of zelfs gevaarlijke informatie verspreidden.

Meer opties aanbieden

Eerder werd Apple al eens door de Europese Unie op de vingers getikt omdat de iPhone-maker consumenten geen eerlijke opties aanbood voor browsers. Als gevolg hiervan zal het Amerikaanse bedrijf voortaan keuzeschermen aanbieden aan gebruikers als zij voor het eerst Safari openen. Vervolgens krijgen gebruikers een lijst met zoekmachines aangeboden (in willekeurige volgorde) om zo alle diensten een eerlijke kans te geven. De standaardinstelling van Google werd nog niet in het vizier genomen, maar daar lijkt nu verandering in te komen.

Het Amerikaanse ministerie van Justitie heeft nog niet gezegd welke veranderingen bij Google het zal nastreven. Volgens Amerikaanse media is een van de mogelijkheden een verplichte scheiding tussen de zoekmachine en andere Google-producten, zoals Android en Chrome.

Lees ook het nieuws over de Google TV Streamer, en blijf op de hoogte met de Bright Nieuwsbrief.