Politici en complotdenkers aan de haal met AIVD-hackers
Politici en complotdenkers gingen al snel aan de haal met het verhaal dat de AIVD infiltreerde bij het Russische Cozy Bear.
De onthulling van Nieuwsuur en de Volkskrant over hoe de AIVD kon meekijken hoe Russische hackers vanuit een pand naast het Rode Plein in Moskou aanvallen uitvoerden op onder meer het Amerikaanse Ministerie van Buitenlandse Zaken en de Democratische Partij was om twee redenen interessant.
In de eerste plaats omdat de AIVD zo'n lange tijd zo diep kon doordringen tot één van de beruchtste hackersgroepen van de laatste jaren. Zo slaagde de inlichtingendienst erin om toegang te krijgen tot een beveiligingscamera waarmee ze konden zien welke Russen bij de operatie waren betrokken.
Maar de onthulling was ook bewonderenswaardig vanwege de informatie die de Volkskrant en Nieuwsuur over de hackoperatie te achterhaalden - het kostte dan ook maanden om het verhaal rond te krijgen.
Curieus, opportunistisch pleidooi Rutte
Zoals gebruikelijk in dit tijdperk van framing en nepnieuws ging de discussie vervolgens nauwelijks over de feiten die de Volkskrant en Nieuwsuur aan het licht hadden gebracht, maar vooral over hoe het verhaal het beste kon worden geïnterpreteerd.
Zo greep premier Rutte de onthulling, waarop hij verder vanzelfsprekend geen commentaar kon geven, tijdens zijn wekelijkse persconferentie aan om nogmaals een lans te breken voor de nieuwe Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten, waarover in maart een referendum plaatsvindt.
Een curieus, opportunistisch pleidooi. De AIVD voerde het Russische huzarenstukje immers al uit zonder de nieuwe bevoegdheden van de 'sleepwet'. Dat de AIVD zijn werk goed doet, is nog geen argument om de dienst op grotere schaal inbreuk te laten maken op de privacy van Nederlandse burgers.
'Waarom moeten we dit NU weten?'
Menig complotdenker zag in de opmerkingen van Rutte het bewijs dat de Volkskrant en Nieuwsuur zich voor het karretje van de regering hadden laten spannen. Het verhaal over de succesvolle infiltratie van de AIVD was alleen maar verschenen om de geesten rijp te maken voor de sleepwet.
Met name allround complotdenker Leon de Winter ging vol op het orgel. Welke duistere machinaties er precies schuil gingen achter de primeur van de Volkskrant en Nieuwsuur wist hij niet, maar dat er iets niet in de haak was, stond voor de schrijver als een paal boven water.
"Wat is de bedoeling van het bekendmaken van deze staatsgeheimen? Waarom moeten we dit NU weten? Wie wil dat dit nu gepubliceerd wordt? Dit soort berichten komen niet uit zichzelf naar buiten", aldus de Telegraaf-columnist op Twitter.
Cynisme
"Het zou ook gewoon goeie journalistiek kunnen zijn, Leon", wierp Telegraaf-journalist Bart Mos tegen. "Uitsluiten van die mogelijkheid vind ik getuigen van cynisme en onderschatting van de rol van journalisten. Complotten zijn vaak idee-fixen."
Maar door dergelijke argumenten van een ervaringsdeskundige laat De Winter zich niet vermurwen. "Ik geloof niet in tips in de spionnenwereld. Ik wil niet gemanipuleerd worden, noch door Volkskrant, noch door tipgevende spionnen", aldus De Winter, die vermoedt dat het verhaal naar buiten is gebracht om de Russen in een kwaad daglicht te stellen.
Goede journalistiek bestaat niet meer voor Leon de Winter, die in elke journalist een Hillary Clinton-fanboy ziet. Maar De Winter heeft dan ook geen bord maar een complete Berlijnse muur voor zijn kop.