D66'er leidt EU-onderzoek naar spionagesoftware Pegasus
D66'er Sophie in 't Veld gaat namens het Europees Parlement onderzoek doen naar het bespioneren van smartphones van politici, journalisten en activisten met de software Pegasus. De spyware is onder andere gebruikt door Polen en Hongarije.
In 't Veld is benoemd tot rapporteur en krijgt zo het voortouw in de commissie van 38 Europarlementariërs die het EU-parlement met het onderzoek heeft belast. Over een jaar moeten ze het parlement verslag uitbrengen. Dat stemt dan over hun conclusies en aanbevelingen.
Overheden hackten met de spyware Pegasus van het Israëlische bedrijf NSO de telefoons van tienduizenden nietsvermoedende mensen. Niet alleen die van terroristen en criminelen, maar ook van politieke tegenstanders en dissidenten. Onder meer de Franse president Emmanuel Macron en de Marokkaanse koning Mohammed VI werden het slachtoffer.
Verkiezingen
In 't Veld stelt dat niet alleen de privacy van velen is geschonden, maar dat mogelijk ook verkiezingen zijn beïnvloed. De Poolse regeringspartij zou de software tijdens de verkiezingscampagne van 2019 mogelijk hebben ingezet tegen rivalen.
"In Polen en Hongarije werd het gebruikt tegen advocaten, journalisten, onafhankelijke media-eigenaren en de campagneleider van de grootste kanshebber bij de parlementsverkiezingen" zei de fractie Renew Europe onlangs.
Ongemerkt geïnstalleerd
De Pegasus-software gebruikt onbekende lekken in systemen zoals iOS van Apple. Via die lekken kan Pegasus vaak ongemerkt op telefoons van doelwitten worden geïnstalleerd, die vervolgens afgeluisterd, bespioneerd en gevolgd kunnen worden. De software wordt volgens maker NSO alleen aan overheden, politiemachten en dergelijke verkocht.
NSO is niet het enige bedrijf dat zulke spionagesoftware maakt. Ook concurrent QuaDream zou misbruik hebben gemaakt van een onbekend lek in iOS van Apple.
Eventuele sancties die voortkomen uit het onderzoek zouden door het Europees Parlement of de Europese Commissie kunnen worden opgelegd.
WhatsApp trok begin 2020 aan de bel door te stellen dat NSO met Pegasus betrokken was bij het hacken van zeker 1400 WhatsApp-gebruikers. In juli 2021 kwamen meerdere kranten met een groot onderzoek: Pegasus zou gevonden zijn op telefoons van journalisten, activisten en advocaten. De Verenigde Naties riepen kort daarna op tot een verbod op het gebruik van spionagesoftware door overheden. De VS zette NSO enkele maanden later op een zwarte lijst.