Snowden 10 jaar later: 'Nergens spijt van, pas op voor nieuwe dreigingen'

"Als je wat we in 2013 zagen vergelijkt met wat overheden tegenwoordig allemaal kunnen, dan lijkt 2013 wel kinderspel", zegt Snowden tegen The Guardian.

Precies tien jaar geleden bracht de IT'er, die voor de Amerikaanse spionagedienst NSA werkte, interne documenten over de massale privacyschendingen naar buiten. De klokkenluider vluchtte uit de VS om vervolging te voorkomen en kreeg uiteindelijk asiel in Rusland, waar hij nog altijd woont.

Snowden zegt in The Guardian bezorgd te zijn over de opmars van beveiligingscamera's, gezichtsherkenning, kunstmatige intelligentie en spyware zoals Pegasus, die tegen activisten en journalisten wordt ingezet.

Terugkijkend op 2013 zegt de klokkenluider "nergens spijt" van te hebben. "We vertrouwden erop dat de regering ons niet zou belazeren. Maar dat deden ze. We vertrouwden erop dat de techbedrijven geen misbruik van ons zouden maken. Maar dat deden ze. Dat gaat weer gebeuren, want dat is de aard van macht." 

Door de komst van nieuwe privacyschendende technieken blijft er volgens Snowden werk aan de winkel. "Wij en onze kinderen moeten hier de rest van onze levens aan blijven werken."

Russisch staatsburger

Snowdens tegenstanders hekelen hem omdat hij in Rusland woont. Die kritiek nam toe sinds de invasie van Oekraïne en nadat Snowden vorig jaar van Vladimir Poetin het Russische staatsburgerschap kreeg.

Snowden zegt in een ander interview, met journalist Glenn Greenwald, dat hij nooit van plan is geweest om in Rusland te blijven, maar dat hij bij aankomst op een Russisch vliegveld geen andere optie meer had. "Toen ik in het vliegtuig van China naar Rusland zat, werd mijn identiteit gelekt. De Russische douane zei dat mijn paspoort ongeldig was. Daardoor kon ik niet meer doorreizen naar Latijns-Amerika, waar ik asiel wilde aanvragen. Er was geen andere optie dan in Rusland te blijven. Ik ben sindsdien met rust gelaten."

End-to-end versleuteling

Snowden is er trots op dat door zijn onthullingen de wereldwijde invoering van end-to-end encryptie in een stroomversnelling kwam. Door end-to-end encryptie kunnen alleen verzenders en ontvangers berichten lezen. De technologie werd in 2013 nog weinig gebruikt. "Toen was een enorm deel van het internetverkeer feitelijk onbeschermd." Volgens Snowden werd end-to-end encryptie "jaren eerder" gemeengoed dan zonder zijn onthullingen zou zijn gebeurd.

Inlichtingendiensten hebben gezegd dat Snowden hun werk moeilijker heeft gemaakt, doordat communicatie minder makkelijk is te onderscheppen. Dat de mogelijkheden van inlichtingendiensten in de jaren na zijn onthullingen zijn 'ontregeld' noemt Snowden 'aannemelijk'. "Maar het is lastig om te claimen dat ze er ernstige schade door hebben geleden."