De impact van 's werelds grootste waterkrachtcentrale
Met de bouw van de Three Gorges Dam verdwenen 13 grote steden, 140 stadjes en 1352 dorpen. Een kunstproject verwerkt de 8000 jaar aan verloren Chinese historie.
In het westen wachten bedrijven en overheden gespannen af wat China's groeiende productiviteit en rijkdom voor ons gaan betekenen. Ook binnen China zelf heeft dit invloed: de wolkenkrabbers en het drukke stadsleven in het rijke China (Shanghai, Beijing) hebben stroom nodig. Die wordt in het armere binnenland opgewekt door China's grootste constructie sinds de Chinese Muur: de Three Gorges Dam.
De Spaanse en in Amsterdam woonachtige ontwerper Jorge Mañes Rubio reisde af naar Chonqing om de impact te onderzoeken van de bouw van 's werelds grootste waterkrachtcentrale, die in juli vorig jaar volledig in gebruik werd genomen. Nieuwe en grotere steden werden opgetrokken en dragen dezelfde naam als hun oudere voorgangers die verdwenen in het 660 km lange reservoir. Dat reservoir doet nu dienst als een toeristische attractie waar veelal westerse toeristen op luxe cruiseboten over de rivier varen en de culturele parken bezoeken, waarin bewoners een nieuw leven proberen op te bouwen. Mañes reisde in het laagseizoen langs de Yangtze rivier om deze mensen te ontmoeten en souvenirs te verzamelen.
Hij doopte het project Normal Pool Level, de term die wordt gebruikt om het aantal meters boven zeeniveau te duiden waarop een rivier achter een dam gehouden moet worden. Die rees in de vallei van 35 naar 175 meter, waardoor veel landbouwgrond onder water liep en voormalige boeren gedwongen op zoek moesten naar een ander beroep. Zo ook meneer Zou en mevrouw Qian die timmerlieden werden. In een kleine werkplaats voegen ze voorgeproduceerde onderdelen samen tot simpele meubels. Mañes nam een stuk hout mee naar zijn studio en gebruikte een traditionele methode om er een krukje van te maken dat vroeger in elk Chinees huishouden te vinden was, maar nu is vervangen door goedkope plastic versies.
In een betonfabriek die het materiaal voor de dam produceerde vond hij een grote zak die hij transformeerde tot vlieger. In een brikettenfabriek leerde hij de briketten te maken die nog steeds in het gebied gebruikt worden – de schone elektriciteit uit het water verdwijnt naar de rijke Chinese kust.
De rotjes die hij meenam werden ontdaan van alle versiering en verwijzen naar een nieuwe tempel waarvan de toegangsprijzen zo hoog zijn dat inwoners daarom maar voor de tempel vuurwerk afsteken om de goden te eren. Ook een beschilderde jerrycan, een enorme lampion en ansichtkaarten illustreren de onbalans tussen verleden en toekomst, traditie en moderniteit en herinnering versus vooruitgang.
Aan een telefoonlijn hangen quotes uit de vele interviews die Mañes afnam: "I'm telling you, there is no cultural awareness anymore." Dit project draagt wellicht bij aan de nieuwe culturele identiteit van het ontwrichte gebied. Hopelijk kunnen we dat binnenkort ook met eigen ogen zien; na een expositie in Chongqing hoopt Mañes in Europa te exposeren.
