Zo manipuleerden Willy en Markus de koers van bitcoin
Twee verdachte accounts hebben in 2013 een grote prijsstijging van bitcoin aangewakkerd, blijkt uit een nieuw onderzoek.
Ruim vier jaar geleden had ineens iedereen het erover: bitcoin. Het ene spectaculaire verhaal volgde het andere op, over bitcoinmiljonairs, bubbels en gehackte cryptobeurzen. De aanleiding voor deze golf aan bitcoinberichten? De spectaculaire prijsstijging van de bitcoinkoers: van 150 naar 1000 dollar binnen twee maanden tijd.
Een nieuw onderzoek lijkt nu aan te tonen dat die prijsstijging veroorzaakt werd door frauduleuze transacties. Wetenschappers van de Universiteit van Tulsa en de Tel Aviv Universiteit zijn gedoken in de gelekte data van de failliete bitcoinbeurs Mt. Gox. Hoewel de bitcoinblockchain al behoorlijk transparant is op zichzelf, kon er uit het datalek nog meer informatie gedestilleerd worden dan normaal. Zoals gebruikersaccounts, waardoor transacties konden worden getraceerd naar één specifieke trader.
Twee verdachte accounts
De onderzoekers vonden twee typen accounts - die ze omdoopten tot Markus en Willy - van wie het tradinggedrag niet helemaal in de haak lijkt. Markus verkreeg binnen 33 dagen in totaal 335.898 bitcoins, ter waarde van 76 miljoen dollar, en betaalde er helemaal niks voor. Deze coins werden waarschijnlijk niet gedekt door echte coins op Mt.Gox, zeggen de onderzoekers.
Willy was een verzameling van 49 accounts, dat elk voor 2,5 miljoen dollar aan bitcoins kocht. Willy handelde, als enige, ook door op momenten dat het Mt. Gox-handelsplatform offline was. In totaal kocht deze verzameling aan accounts 268.132 bitcoin voor de prijs van 112 miljoen dollar. Anders dan bij Markus werd hier wel gehandeld met echte traders; bij hen werden ook dollars bijgeschreven, maar Willy zelf betaalde niks.
Willy werd 7,5 uur later actief dan Markus, wat doet vermoeden dat de twee wat met elkaar te maken hebben. Samen 'kochten' ze 600.000 bitcoins. De onderzoekers voeren twee mogelijke redenen op voor deze frauduleuze transacties. De eerste is een cover-up van de hack van Mt.Gox. Daarbij zouden 650.000 bitcoins verloren zijn gegaan; een aantal dat niet ver af ligt van het aantal gekochte bitcoins door Willy en Markus.
Prijsopdrijving
Een andere optie is gewoonweg prijsopdrijving. Binnen de bitcoincommunity zijn er genoeg traders die bij een lage prijs hebben gekocht. Als één zo’n trader een veiligheidslek heeft ontdekt waardoor hij kosteloos transacties kon doen, dan kan hij daarmee de koers hebben opgedreven. En daarna flink hebben gecasht. Volgens de onderzoekers doet het motief er eigenlijk niet toe; ze wilden vooral laten zien dat de koers op deze wijze gemanipuleerd is. De onderzoekers hebben de activiteit van Willy en Markus namelijk naast de koersstijging in 2013 gelegd en zien een verband.
Toen hij actief was, was Markus verantwoordelijk voor 21 procent van het dagelijkse handelsvolume van Mt. Gox. Bij Willy was dat 18 procent. De onderzoekers ontdekten verder dat op dagen met 'verdachte handelsactiviteit' (van Willy of Markus) de koers in 79 procent van de gevallen omhoog ging op Mt. Gox; terwijl de koers op dagen zonder verdachte handelsactiviteit in 55 procent van de gevallen steeg. De andere platforms werden 'aangestoken' door deze koersstijgingen en vertoonden vergelijkbare aantallen. Vooral Willy lijkt een boost te hebben gegeven aan de koers. De onderzoekers spreken zelfs van 'het veroorzaken van grote sprongen van de koers op alle beurzen'.
Fraude tegengaan
De hoeveelheid data die de onderzoekers hadden over de tradingactiviteit op één platform is uniek, schrijven ze. Normaal zijn er niet zoveel data beschikbaar om dit soort manipulatie aan te kunnen tonen. De onderzoekers kunnen daarom niet uitsluiten dat dit soort frauduleuze activiteiten nu nog steeds plaatsvinden op andere platforms.
Vanwege het gebrek aan regulering is het daarom essentieel dat de platforms zelf fraude zo veel mogelijk voorkomen, stellen de wetenschappers. En toezichthouders zouden zich weleens wat actiever kunnen gaan bemoeien, 'aangezien het Bitcoin-ecosysteem steeds meer geïntegreerd raakt in internationale financiële- en betaalsystemen'.
Lees ook:
De 12 beste cryptomunten van 2018